पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से अमल शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

अमल   विशेषण, विदेशी (अरबी)

१. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसमें किसी प्रकार का मल या दोष न हो।

उदाहरण : वातावरण शुद्ध होना चाहिए।
निर्मल मन से प्रभु को याद करो।

पर्यायवाची : अनाविल, अपंकिल, अमनिया, अमलिन, अम्लान, अवदात, इद्ध, चंगा, ताज़ा, ताजा, नफ़ीस, नफीस, निर्मल, पवित्र, पाक़ीज़ा, पाकीजा, पावित, प्रांजल, विमल, विशुद्ध, शुक्र, शुद्ध, साफ, साफ सुथरा, साफ-सुथरा, साफ़, साफ़-सुथरा, सित, स्वच्छ

Free from impurities.

Clean water.
Fresh air.
clean, fresh
२. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसमें कोई दोष न हो।

उदाहरण : मुझे आज तक कोई भी पूर्णतः निर्दोष व्यक्ति नहीं मिला।

पर्यायवाची : अकलंक, अकलंकित, अकलंकी, अदाग, अदाग़, अदाग़ी, अदागी, अदोष, अनवद्य, अनामय, अपदोष, अमलिन, अव्यलीक, कलंकरहित, दोषरहित, दोषहीन, निर्दोष, निष्कलंक, पापशून्य, बेऐब, बेदाग, बेदाग़, साफ

ज्यात कोणताही दोष नाही असा.

मला आजपर्यंत कोणताही निर्दोष माणूस सापडला नाही.
दोष नसलेला, निर्दोष

Free from discordant qualities.

pure

अमल   संज्ञा, विदेशी (अरबी)

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : किसी वस्तु या बात को उपयोग में लाए जाने की क्रिया या भाव।

उदाहरण : यहाँ नशीले पदार्थों का प्रयोग वर्जित है।

पर्यायवाची : आचरण, इस्तमाल, इस्तेमाल, उपयोग, उपयोजन, काम, कार्य, जोग, प्रयोग, प्रयोजन, ब्योहार, यूज, यूज़, यूस, योग, योजना, विनियोग, विनियोजन, व्यवहार

एखादी गोष्ट करण्याची क्रिया किंवा भाव.

आपला नियम आधी स्वतःच आचरणात आणावा.
आचरण, व्यवहार

The act of using.

He warned against the use of narcotic drugs.
Skilled in the utilization of computers.
employment, exercise, usage, use, utilisation, utilization
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : राज्य के कार्यों का प्रबंध और संचालन।

उदाहरण : आजकल देश का शासन भ्रष्टाचारियों के हाथ में है।

पर्यायवाची : अधिशासन, अनुशासन, अभिशासन, अमीरी, एडमिनिस्ट्रेशन, प्रशासन, राजशाही, राज्य, राज्य व्यवस्था, राज्य-व्यवस्था, राज्यव्यवस्था, शासन, शासन-प्रबंध, शासन-प्रबंधन, सियासत, हुकूमत

राज्याच्या कारभाराचे नियंत्रण आणि व्यवस्था.

भ्रष्ट लोकांच्या हाती शासन असणे हे लोकहिताला बाधक आहे
प्रशासन, राज्यकारभार, राज्यव्यवस्था, शासन, शासनव्यवस्था, सत्ता, सरकार
३. संज्ञा / अवस्था / मानसिक अवस्था

अर्थ : वह मानसिक अवस्था जो शराब, भाँग आदि मादक पदार्थों के सेवन से होती है।

उदाहरण : शराब के नशे में चूर सिपाही ने निर्दोष रवि को बहुत पीटा।

पर्यायवाची : अभिमाद, कैफ, कैफ़, ख़ुमार, ख़ुमारी, खुमार, खुमारी, नशा, मद

मादक पदार्थाच्या सेवनामुळे होणारी अवस्था.

नशेत असलेल्या माणसाला समजावणे व्यर्थ आहे.
अंमल, कैफ, झिंग, तार, नशा, निशा, मत्तपणा, मद

A temporary state resulting from excessive consumption of alcohol.

drunkenness, inebriation, inebriety, insobriety, intoxication, tipsiness
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : बुरी आदत।

उदाहरण : कुव्यसन से बचो।

पर्यायवाची : अघ, इल्लत, कुव्यसन, दुर्व्यसन, धत, लत, व्यसन

वाईट सवय.

राहुलला दारुचे व्यसन असल्यामुळे त्याचे घर उद्ध्वस्त झाले
व्यसन

Being abnormally tolerant to and dependent on something that is psychologically or physically habit-forming (especially alcohol or narcotic drugs).

addiction, dependance, dependence, dependency, habituation
५. संज्ञा / अवस्था
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : किसी वस्तु या बात पर किसी क्रिया का होने वाला परिणाम या फल।

उदाहरण : आज के युवाओं पर पाश्चात्य सभ्यता का अत्यधिक प्रभाव परिलक्षित हो रहा है।

पर्यायवाची : अनुभाव, असर, छाप, तासीर, प्रभाव, रंग, रङ्ग

एखाद्या गोष्टीचा किंवा कार्याचा दुसर्‍या गोष्टीवर होणारा परिणाम.

त्याच्या बोलण्यावर नागपुरी बोलीचा प्रभाव स्पष्ट दिसून येतो
असर, छाप, छाया, ठसा, प्रभाव

A phenomenon that follows and is caused by some previous phenomenon.

The magnetic effect was greater when the rod was lengthwise.
His decision had depressing consequences for business.
He acted very wise after the event.
consequence, effect, event, issue, outcome, result, upshot
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / समय

अर्थ : मिनटों, घंटों, वर्षों आदि में नापी जाने वाली दूरी या गति जिससे भूत, वर्तमान आदि का बोध होता है।

उदाहरण : समय किसी का इंतजार नहीं करता।
आप किस ज़माने की बात कर रहे हैं।
वक़्त कैसे बीतता है, कुछ पता ही नहीं चलता।
वह कुछ देर के लिए यहाँ भी आया था।

पर्यायवाची : अनेहा, अमस, अर्सा, अवकाश, अवसर, आहर, काल, जमाना, ज़माना, दिन, देर, दौर, दौरान, बेला, वक़्त, वक्त, वेला, व्यक्तभुज, श्राम, समय, समा, समाँ, समां

ज्याने वर्तमान,भूत आदींचा बोध होतो असे मिनिटे तास दिवस आदि परिमाणात मोजलेले अंतर किंवा गती.

सध्याचा काळ हा धकाधकीचा आहे.
काल, काळ, जमाना, वेळ, समय

An amount of time.

A time period of 30 years.
Hastened the period of time of his recovery.
Picasso's blue period.
period, period of time, time period
७. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / रासायनिक वस्तु

अर्थ : सफेद रंग का एक सुगन्धित पदार्थ जो दारचीनी की जाति के पेड़ों से निकलता है।

उदाहरण : उसने आरती करने के लिए कपूर जलाया।

पर्यायवाची : अब्ज, अमलदीप्ति, इंदु, इन्दु, कपूर, कर्पूर, क़ाफूर, काफूर, घनरस, घनसार, चंद्रप्रभा, चंद्रभस्म, चन्द्रप्रभा, चन्द्रभस्म, जलमसि, जैवातृक, ताराभ्र, तुषारगौर, तुहिनाश्रु, द्विजपति, द्विजेंद्र, द्विजेन्द्र, द्विजेश, नक्षत्रेश, निशाधीश, निशानाथ, निशापति, निशामणि, निशारत्न, निशिनाथ, पीयूषमहस, पीयूषरुचि, पीयूषवर्ष, प्रालेयांशु, मिहिका, रेणुसार, विधु, वेरक, शशधर, शशभृत, शशांक, शशाङ्क, शीतकर, शीतप्रभ, शीतमयूख, शीतमरीचि, शीतरश्मि, शीतांशु, शीताभ, श्वेतधामा, सुधांशु, सोमसंज्ञ, हिमांशु

दालचीनीच्या जातीच्या झाडापासून बनवले जाणारे,पांढर्‍या रंगाचे ज्वालाग्राही सुगंधी द्रव्य.

हिंदुस्थानात कापूरकेळीपासूनही कापूर निघतो
कर्पूर, कापूर

A resin obtained from the camphor tree. Used in making celluloid and liniment.

camphor
८. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु

अर्थ : खानों से निकलने वाली एक कांच के समान पारदर्शक तहदार धातु।

उदाहरण : भारत के राजस्थान में अभ्रक अधिक मात्रा में निकलता है।

पर्यायवाची : अबरक, अबरख, अभ्र, अभ्रक, अभ्रपटल, बहुपत्र, भोडर, भोडल, महारस, शुभ्र

पारदर्शक व पापुद्र्यांनी युक्त असे खडकात सापडणारे खनिज द्रव्य.

भारताच्या राजस्थान ह्या प्रांतात अभ्रक जास्त प्रमाणात आढळतो.
अभ्रक

Any of various minerals consisting of hydrous silicates of aluminum or potassium etc. that crystallize in forms that allow perfect cleavage into very thin leaves. Used as dielectrics because of their resistance to electricity.

isinglass, mica
९. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु

अर्थ : समुद्र का फेन।

उदाहरण : समुद्र में नहाते समय वह बार-बार पयोधिक को अपनी अंजुली में उठा रहा था।

पर्यायवाची : अब्धिकफ, अर्णवफेन, तोयमल, दिंडीर, दिण्डीर, पयोधिक, श्वेतधामा, समुद्र-फेन, समुद्रफेन, सिंधुकफ, सिन्धुकफ

समुद्राचा फेस.

समुद्रात अंघोळ करताना तो एकसारखा समुद्रफेस आपल्या ओंजळी घेत होता.
समुद्रफेस, सिंधुकफ, सुफेन

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।