पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से निपात शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

निपात   विशेषण

१. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो पल्लव या पत्तियों से रहित हो।

उदाहरण : टेसू की पत्रहीन डालियाँ फूलों से लदी हैं।
पतझड़ में प्रायः वृक्ष पत्रहीन हो जाते हैं।

पर्यायवाची : अदल, अपत, अपत्र, अपर्णी, निष्पत्र, पत्रविहीन, पत्रहीन, पर्णरहित, लुंज

पाने नसलेला.

शिशिर ऋतूत झाडे निष्पर्ण होतात
निष्पर्ण

Having no leaves.

leafless

निपात   संज्ञा

१. संज्ञा / अवस्था

अर्थ : किसी चीज़ के अस्तित्व की समाप्ति।

उदाहरण : पर्यावरण की देखभाल न करने से सृष्टि के विनाश की संभावना है।

पर्यायवाची : अंत, अनुघत, अन्त, अपचय, अपध्वंस, अपध्वन्स, अपहति, अपाय, अप्यय, अर्दन, अवक्षय, अवध्वंस, अवध्वन्स, अवसन्नता, अवसन्नत्व, अवसादन, उच्छित्ति, उच्छेद, उच्छेदन, उछेद, क्षय, तबाही, तलफ़ी, तलफी, ताराज, दलन, ध्वंस, ध्वन्स, नाश, नास, न्यय, पराभव, पामाली, फना, फ़ना, बरबादी, लोप, विघात, विच्छेद, विध्वंस, विध्वन्स, विनाश, विपर्यय, विलुप्ति, विलोप, संहार, सफाया

एखाद्या गोष्टीच्या अस्तित्वाचा शेवट.

पर्यावरणाच्या संरक्षणाची काळजी न घेतल्यास सृष्टीचा नाश होण्याची शक्यता आहे
अंत, अस्त, उच्छेद, नायनाट, नाश, निःपात, लय, विध्वंस, विनाश

An event (or the result of an event) that completely destroys something.

demolition, destruction, wipeout
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : व्याकरण के मतानुसार वह शब्द जिसके बनने के नियम का पता न हो या जो व्याकरण के नियमों से सिद्ध न हो।

उदाहरण : पतंजलि ने अपने महाभाष्य में निपात के विषय में विस्तार से लिखा है।

पर्यायवाची : अवधारक शब्द, अवधारणात्मक शब्द

व्याकरणाच्या नियमाने सिद्ध न झालेला शब्द.

पतंजलींनी आपल्या महाभाष्यात निपातविषयी सविस्तर लिहिले आहे.
निपात
३. संज्ञा / अवस्था / भौतिक अवस्था
    संज्ञा / निर्जीव / घटना / प्राकृतिक घटना

अर्थ : शरीर से प्राण निकल जाने के बाद की अवस्था।

उदाहरण : जन्म लेने वाले की मृत्यु निश्चित है।

पर्यायवाची : अंत, अंतिमयात्रा, अंतिमसफर, अत्यय, अनुगति, अन्त, अन्तिमयात्रा, अन्तिमसफर, अवसान, अश्मंत, अश्मन्त, इंतक़ाल, इंतकाल, इंतिक़ाल, इंतिकाल, इन्तक़ाल, इन्तकाल, इन्तिक़ाल, इन्तिकाल, काल, काल-धर्म, कालधर्म, ख़ातमा, ख़ात्मा, खातमा, खात्मा, चिरनिद्रा, दिष्टांत, दिष्टान्त, दीर्घनिद्रा, देहांत, देहान्त, देहावसा, देहावसान, निधन, पंचता, परलोक गमन, प्राणांत, प्राणान्त, फना, फ़ना, फौत, मरण, महानिद्रा, महापथगमन, महाप्रस्थान, महायात्रा, मृत्यु, मोक्ष, मौत, वफ़ात, वफात, शरीरांत, शरीरान्त, शिवसायुज्य, स्वर्गवास

शरीरातून प्राण निघून जाण्याची स्थिती.

जन्म घेणार्‍याचा मृत्यू अटळ आहे.
त्याचा मृत्यू जवळ आला होता.
रविवारी त्याचे निधन झाले.
या ठिकाणी झाशीच्या राणीने चिरनिद्रा घेतली.
अंत, अखेर, काळ, चिरनिद्रा, देवाज्ञा, देहान्त, देहावसान, निधन, निर्वाण, मरण, मृत्यू, शेवट

The event of dying or departure from life.

Her death came as a terrible shock.
Upon your decease the capital will pass to your grandchildren.
death, decease, expiry
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : उन्नत अवस्था, वैभव, ऊँचे पद, मर्यादा आदि से गिरकर बहुत नीचे स्तर पर आने की क्रिया।

उदाहरण : दुर्गुण मनुष्य को पतन की ओर ले जाता है।

पर्यायवाची : अधःपतन, अधःपात, अधोगति, अधोगमन, अधोपतन, अपकर्षण, अपध्वंस, अपभ्रंश, अभिपतन, अवक्रांति, अवक्रान्ति, अवक्षेपण, अवनति, अवपतन, अवपात, अवरोहण, आपात, इस्क़ात, इस्कात, गिराव, च्युति, पतन, मोक्ष

आधीच्या अवस्थेपेक्षा वाईट वा खालावलेली स्थिती.

दुर्गुण हे माणसाच्या अवनतीचे कारण आहे
अधःपतन, अधःपात, अधोगती, अपकर्ष, अवनती, अवपतन

A condition inferior to an earlier condition. A gradual falling off from a better state.

declination, decline
५. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कला

अर्थ : व्याकरण में वह शब्द जिसका प्रयोग सब लिंगों, विभक्तियों तथा वचनों में समान रूप से हो।

उदाहरण : आज पहली घंटी में हिंदी अध्यापिका अव्यय के बारे में जानकारी देंगी।

पर्यायवाची : अव्यय

ज्यास लिंग, वचन, विभक्ती, प्रत्यय लागत नाही वा ज्याचे रूप बदलत नाही असा शब्द.

आज पहिल्या तासात बाई अव्ययाविषयी माहिती देतील.
अविकारी शब्द, अव्यय
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : किसी वस्तु को गिराने की क्रिया।

उदाहरण : इस उद्यान में फलों का अपक्षेपण वर्जित है।

पर्यायवाची : अधःपतन, अपक्षेपण, गिराना

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।