पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से मोक्ष शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

मोक्ष   संज्ञा

१. संज्ञा / अवस्था

अर्थ : जीव की जन्म और मरण के बंधन से छूट जाने की अवस्था।

उदाहरण : सच्चे लोगों को मोक्ष की प्राप्ति होती है।

पर्यायवाची : अनपायिपद, अनफाँस, अनावृत्ति, अपवर्ग, अपवर्जन, अपुनरावर्तन, अपुनरावृत्ति, अपुनर्मव, अभयपद, अमर पद, अमरपद, अमृतत्व, अशरीरत्व, आत्मसिद्धि, आत्मोद्धार, ऋत, कैवल्य, क्षेम, तथागति, तरणतारण, तरनतारन, निर्मुक्ति, निर्वाण, निस्तार, परमपद, महानिर्वाण, मुक्ति, शिवा

शरीरातून आत्मा निघून जन्ममरणाच्या फेर्‍यात न सापडता कायमचा ब्रम्हामध्ये विलीन होणे.

मोक्ष प्राप्त झाला असता संसारातून कायमची सुटका होते
मुक्ती, मोक्ष

(Hinduism and Buddhism) the beatitude that transcends the cycle of reincarnation. Characterized by the extinction of desire and suffering and individual consciousness.

enlightenment, nirvana
२. संज्ञा / अवस्था / भौतिक अवस्था
    संज्ञा / निर्जीव / घटना / प्राकृतिक घटना

अर्थ : शरीर से प्राण निकल जाने के बाद की अवस्था।

उदाहरण : जन्म लेने वाले की मृत्यु निश्चित है।

पर्यायवाची : अंत, अंतिमयात्रा, अंतिमसफर, अत्यय, अनुगति, अन्त, अन्तिमयात्रा, अन्तिमसफर, अवसान, अश्मंत, अश्मन्त, इंतक़ाल, इंतकाल, इंतिक़ाल, इंतिकाल, इन्तक़ाल, इन्तकाल, इन्तिक़ाल, इन्तिकाल, काल, काल-धर्म, कालधर्म, ख़ातमा, ख़ात्मा, खातमा, खात्मा, चिरनिद्रा, दिष्टांत, दिष्टान्त, दीर्घनिद्रा, देहांत, देहान्त, देहावसा, देहावसान, निधन, निपात, पंचता, परलोक गमन, प्राणांत, प्राणान्त, फना, फ़ना, फौत, मरण, महानिद्रा, महापथगमन, महाप्रस्थान, महायात्रा, मृत्यु, मौत, वफ़ात, वफात, शरीरांत, शरीरान्त, शिवसायुज्य, स्वर्गवास

शरीरातून प्राण निघून जाण्याची स्थिती.

जन्म घेणार्‍याचा मृत्यू अटळ आहे.
त्याचा मृत्यू जवळ आला होता.
रविवारी त्याचे निधन झाले.
या ठिकाणी झाशीच्या राणीने चिरनिद्रा घेतली.
अंत, अखेर, काळ, चिरनिद्रा, देवाज्ञा, देहान्त, देहावसान, निधन, निर्वाण, मरण, मृत्यू, शेवट

The event of dying or departure from life.

Her death came as a terrible shock.
Upon your decease the capital will pass to your grandchildren.
death, decease, expiry
३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : उन्नत अवस्था, वैभव, ऊँचे पद, मर्यादा आदि से गिरकर बहुत नीचे स्तर पर आने की क्रिया।

उदाहरण : दुर्गुण मनुष्य को पतन की ओर ले जाता है।

पर्यायवाची : अधःपतन, अधःपात, अधोगति, अधोगमन, अधोपतन, अपकर्षण, अपध्वंस, अपभ्रंश, अभिपतन, अवक्रांति, अवक्रान्ति, अवक्षेपण, अवनति, अवपतन, अवपात, अवरोहण, आपात, इस्क़ात, इस्कात, गिराव, च्युति, निपात, पतन

आधीच्या अवस्थेपेक्षा वाईट वा खालावलेली स्थिती.

दुर्गुण हे माणसाच्या अवनतीचे कारण आहे
अधःपतन, अधःपात, अधोगती, अपकर्ष, अवनती, अवपतन

A condition inferior to an earlier condition. A gradual falling off from a better state.

declination, decline
४. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / वृक्ष

अर्थ : एक प्रकार का पेड़ जिसके पत्ते बेल के समान होते हैं।

उदाहरण : पाटल दो प्रकार का होता है, एक में सफेद और दूसरे में लाल रंग के फूल आते हैं।

पर्यायवाची : पाँडर, पाटल, पाड़र, पाढर

A tall perennial woody plant having a main trunk and branches forming a distinct elevated crown. Includes both gymnosperms and angiosperms.

tree

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।