पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से श्रांत शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

श्रांत   विशेषण

१. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो थक गया हो या थका हुआ हो।

उदाहरण : थका पथिक वृक्ष की छाया में आराम कर रहा है।

पर्यायवाची : अलस, अवसादित, क्लांत, क्लान्त, थका, थका हुआ, थकामाँदा, थकाहारा, थकित, निढाल, परिश्रांत, परिश्रान्त, प्रपथा, विश्रांत, विश्रान्त

अधिक श्रमामुळे ज्याला शारीरिक शैथिल्य आले आहे असा.

थकलेल्या माणसाला दगडावरही झोप लागते
क्लांत, थकलेला, दमलेला, भागलेला, शिणलेला, श्रमविकल

Depleted of strength or energy.

Tired mothers with crying babies.
Too tired to eat.
tired
२. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसकी इच्छा या वासना पूरी हो चुकी हो।

उदाहरण : मनचाही भिक्षा पाकर साधु ने दाता को तृप्त मन से दुवाएँ दी।

पर्यायवाची : अघाया हुआ, अनिच्छ, अयाचक, अयाच्य, आप्यायित, आसूदा, छकाछक, तारल, तुष्ट, तृप्त, तोषित, संतुष्ट, सन्तुष्ट

ज्याची इच्छा पूर्ण झाली आहे असा.

मनाजोगी भिक्षा मिळाल्याने याचकाने तृप्त मनाने दात्याला दुवा दिला
तुष्ट, तृप्त, संतुष्ट

Satisfied or showing satisfaction with things as they are.

A contented smile.
content, contented
३. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो उद्विग्न न हो।

उदाहरण : मोहन का जीवन शांत है।

पर्यायवाची : अनाकुल, अविकल, अव्यग्र, अव्याकुल, कूल, निभृत, निराकुल, निरुद्विग्न, प्रशांत, प्रशान्त, विश्रब्ध, शांत, शान्त

उद्विग्न नसलेला.

मोहन नेहमी शांत असतो.
अनुद्विग्न, प्रशांत, शांत

Characterized by an absence or near absence of agitation or activity.

A quiet life.
A quiet throng of onlookers.
Quiet peace-loving people.
The factions remained quiet for almost 10 years.
quiet
४. विशेषण / संबंधसूचक

अर्थ : जिसे दुख या कष्ट पहुँचा हो।

उदाहरण : दुखी मनुष्य को ही दूसरों के दुख का एहसास होता है।

पर्यायवाची : अनिर्वृत्त, अनुतपत, अमद, अवसन्न, अशर्म, असुखी, आपद्ग्रस्त, आपन्न, आर्त, आर्त्त, खिन्न, दिलगीर, दुःखी, दुखित, दुखिया, दुखियारा, दुखी, दुहेला, निरानंद, निरानन्द, पीड़ित, मलूल, रंजीदा, विषण, विषादग्रस्त, विसन्न, व्यथित

Afflicted with or marked by anxious uneasiness or trouble or grief.

Too upset to say anything.
Spent many disquieted moments.
Distressed about her son's leaving home.
Lapsed into disturbed sleep.
Worried parents.
A worried frown.
One last worried check of the sleeping children.
disquieted, distressed, disturbed, upset, worried
५. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसने अपनी इंद्रियों को वश में कर लिया हो।

उदाहरण : संयम से ही व्यक्ति जितेंद्रिय बन सकता है।

पर्यायवाची : आत्मवश, इंद्रियजित, इंद्रियजीत, जितात्मा, जितेंद्र, जितेंद्रिय, जितेन्द्र, जितेन्द्रिय, नियतेंद्रिय

ज्याने आपले इंद्रिये जिंकली आहेत असा.

जितेंद्रीय माणूस कोणत्याही प्रलोभनांनी चळत नाही
जितेंद्रिय
६. विशेषण / विवरणात्मक / अवस्थासूचक

अर्थ : जो अपने कार्य या कर्तव्य से मुक्त हो चुका हो।

उदाहरण : उसने सांसारिक मोह से निवृत्त होकर संन्यास ले लिया।
मैं अपने काम से विरत हो गया।

पर्यायवाची : निवृत्त, विमुख, विरत

श्रांत   संज्ञा

१. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : तपस्या करनेवाला व्यक्ति।

उदाहरण : विश्वामित्र एक तपस्वी थे।

पर्यायवाची : तपस, तपसी, तपस्वी, तपावंत, तपावन्त, तपिया, तपी, तपोधन, तपोधर्म, तपोनिधि, तपोनिष्ठ, तपोमूर्ति, तपोरति, तापस, त्यागी

तपश्चर्या करणारी व्यक्ती.

विश्वामित्र फार मोठे तपस्वी होते
तपस्वी

Someone who practices self denial as a spiritual discipline.

abstainer, ascetic

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।