पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से अलस शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

अलस   संज्ञा

१. संज्ञा / अवस्था / शारीरिक अवस्था / रोग

अर्थ : पानी व कीच में रहने से पैरों की उँगलियों में होनेवाली खुजली, पीड़ा, सड़न और सूजन।

उदाहरण : किसान खरवास से राहत पाने के लिए उसमें मेंहदी लगा रहा है।

पर्यायवाची : कँदरी, कंदरी, खरवात, खरवास

ओलसरपणामुळे पायाच्या बोटांतील बेचक्यांत होणारा एक विकार.

चिखली झाल्याने कंड सुटून आग होते व ठणका लागतो.
चिखली

Fungal infection of the feet.

athlete's foot, tinea pedis
२. संज्ञा / सजीव / जन्तु

अर्थ : एक प्रकार का छोटा विषैला जंतु।

उदाहरण : बच्चे को अलस ने काट दिया।

३. संज्ञा / अवस्था / शारीरिक अवस्था

अर्थ : काम करने में अनुत्साह।

उदाहरण : आलस्य के कारण मैं यह काम न कर सका।

पर्यायवाची : अपाटव, अलसई, अलसता, अलसत्व, अलसाई, अवसन्नता, अवसन्नत्व, असकत, आरस, आरामतलबी, आलकस, आलस, आलसीपन, आलसीपना, आलस्य, आलस्यता, आलारासी, आसकत, काहिली, सुस्ती

उद्योगाविषयी कंटाळा.

फार गोड खाल्ल्याने शरीरात आळस भरतो.
आळशीपणा, आळस, जडत्व, जाड्य, शैथिल्य, सुस्ती

The trait of being idle out of a reluctance to work.

faineance, idleness

अलस   विशेषण

१. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : आलस्य उत्पन्न करनेवाला।

उदाहरण : अलस सवेरा कष्टप्रद जान पड़ता है।

२. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो थक गया हो या थका हुआ हो।

उदाहरण : थका पथिक वृक्ष की छाया में आराम कर रहा है।

पर्यायवाची : अवसादित, क्लांत, क्लान्त, थका, थका हुआ, थकामाँदा, थकाहारा, थकित, निढाल, परिश्रांत, परिश्रान्त, प्रपथा, विश्रांत, विश्रान्त, श्रांत

अधिक श्रमामुळे ज्याला शारीरिक शैथिल्य आले आहे असा.

थकलेल्या माणसाला दगडावरही झोप लागते
क्लांत, थकलेला, दमलेला, भागलेला, शिणलेला, श्रमविकल

Depleted of strength or energy.

Tired mothers with crying babies.
Too tired to eat.
tired
३. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसे काम करने की इच्छा न होती हो।

उदाहरण : आलसी व्यक्ति कभी भी कोई काम समय पर पूरा नहीं करता।
वह काम करने में आलसी है।

पर्यायवाची : अजगर, अनाशु, अपचेष्टित, अरसीला, अरसौंहाँ, अरसौंहां, अरसौहाँ, अरसौहां, अलसौहां, अलहदी, अलाई, अलायी, अलाल, अलास्य, अवसन्न, असकती, अहदी, आरामतलब, आलसी, आलस्य भरा, आलस्यपूर्ण, आलस्ययुक्त, आसकती, काहिल, गब्बर, घामड़, बोदा, बोद्दा, मगरा, मट्ठर, लघुप्रयत्न, सुस्त

काम करण्याची इच्छा नसलेला.

आळशी माणूस कधीही प्रगती करू शकत नाही
आळशी, आळसट, ढम्म, मैंद, सुस्त

Disinclined to work or exertion.

Faineant kings under whose rule the country languished.
An indolent hanger-on.
Too lazy to wash the dishes.
Shiftless idle youth.
Slothful employees.
The unemployed are not necessarily work-shy.
faineant, indolent, lazy, otiose, slothful, work-shy
४. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : व्यवसाय या उद्यम न करनेवाला।

उदाहरण : निकम्मे व्यक्ति को सभी कोसते हैं।

पर्यायवाची : अकर्मण्य, अकर्मा, अकृति, अकृती, अनुद्यत, अनेरा, अप्रगल्भ, अयत्नकारी, अव्यवसायी, अहदी, आखोर, आलतू-फ़ालतू, आलतू-फालतू, आलसी, उद्यमरहित, कर्महीन, गायताल, नकारा, नाकारा, निकम्मा, निखट्टू, निठल्ला, निठल्लू, निरुद्यमी, निरुद्योगी, निर्यत्न, फ़ालतू, फालतू, बेकार, बोदा, बोद्दा, मट्ठर

जो काही काम करत नाही असा.

रिकामटेकडा माणूस कुणालाही नकोसा वाटतो
उडाणटप्पू, निरुद्योगी, रिकामटेकडा

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।