पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से तोड़ना शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

तोड़ना   क्रिया

१. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / शारीरिक कार्यसूचक

अर्थ : किसी वस्तु का कोई अंग खंडित, भग्न या बेकाम करना।

उदाहरण : लाठी से मार-मारकर ग्वाले ने गाय की टाँग तोड़ दी।
ज्यादा इधर-उधर करोगे तो हम तुम्हारा सर फोड़ देंगे।

पर्यायवाची : टोरना, तोड़ देना, तोरना, फोड़ देना, फोड़ना, भंग करना, भंजित करना, भग्न करना

एखाद्या मूळ वा अखंड गोष्टीपासून त्यातील एखादा भाग वेगळा करून मूळ गोष्ट तुटकी करणे.

पोलिसांनी दार तोडले.
तोडणे, फोडणे
२. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / कार्यसूचक

अर्थ : आघात या झटके से किसी पदार्थ के खंड या टुकड़े करना।

उदाहरण : इस गन्ने के छोटे-छोटे टुकड़े कर दो।

पर्यायवाची : टुकड़े करना, टोरना, तोरना

शस्त्राने किंवा अंगबलाने एखाद्या वस्तू इत्यादीवर घाव घालून त्याचे छोटे छोटे भाग करणे.

ह्या उसाचे छोट-छोटे तुकडे कर.
तुकडे करणे, तोडणे

Break a piece from a whole.

Break a branch from a tree.
break, break off, snap off
३. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : किसी वस्तु के किसी अंग को अथवा उसमें लगी हुई किसी वस्तु को काट कर या अन्य किसी प्रकार से उससे अलग करना या निकाल लेना।

उदाहरण : पवन बगीचे में आम तोड़ रहा है।

पर्यायवाची : टोरना, तोरना

एखाद्या अवयवास त्याच्या मुख्य भागापासून वेगळे करणे.

पवन बागेतील आंबे तोडत आहे.
तोडणे

Break a small piece off from.

Chip the glass.
Chip a tooth.
break off, chip, cut off, knap
४. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : खत्म करना या न रहने देना।

उदाहरण : उसने राम से अपने रिश्ते तोड़ लिए।
उसने संधि तोड़ दी।

पर्यायवाची : खत्म करना, टोरना, तोरना, समाप्त करना

संपविणे किंवा राहू न देणे.

त्याने रामाशी असलेले आपले संबंध तोडले.
तोडणे, मोडणे

Terminate.

She interrupted her pregnancy.
Break a lucky streak.
Break the cycle of poverty.
break, interrupt
५. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : प्रतियोगिता आदि में स्थापित सार्वकालिक उच्चतम मान को पार कर जाना।

उदाहरण : भारोत्तोलक ने अपना पुराना रेकॉर्ड तोड़ा।

पर्यायवाची : टोरना, तोड़ देना, तोरना, भंग करना

६. क्रिया / ऐच्छिक क्रिया
    क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / शारीरिक कार्यसूचक

अर्थ : कर्त्तव्य, व्यवस्था आदि को बीच में कुछ समय के लिए रोकना या ठीक तरह से न चलने देना।

उदाहरण : कोलाहल ने शांति भंग कर दी।

पर्यायवाची : टोरना, तोड़ देना, तोरना, भंग करना, भग्न करना

Make a break in.

We interrupt the program for the following messages.
break up, cut off, disrupt, interrupt
७. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / शारीरिक कार्यसूचक

अर्थ : उपवास आदि की समाप्ति पर किसी खाद्यवस्तु को मुँह में डालना।

उदाहरण : दादाजी एकादशी का व्रत तुलसी के पत्ते से खोलते हैं।
उसने अपना अनशन तोड़ दिया।

पर्यायवाची : खोलना, टोरना, तोरना

उपास संपल्यावर खायची वस्तू तोंडात घालणे.

हरताळकेचा उपास बेलपान चाटून सोडतात.
सोडणे
८. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / विनाशसूचक

अर्थ : बल, प्रभाव, महत्व, विस्तार आदि घटाना या नष्ट करना।

उदाहरण : लंबी बीमारी ने उसे तोड़ दिया।

पर्यायवाची : अशक्त करना, टोरना, तोरना, दुर्बल करना

बल, प्रभाव, महत्त्व इत्यादी कमी करणे किंवा नष्ट करणे.

दीर्घकाळच्या आजाराने त्याला दुर्बल केले.
दुर्बल करणे, मोडणे

Weaken or destroy in spirit or body.

His resistance was broken.
A man broken by the terrible experience of near-death.
break
९. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / परिवर्तनसूचक

अर्थ : खेत की मिट्टी को हल से खोदना या पलटना।

उदाहरण : किसान अपने खेत को जोत रहा है।

पर्यायवाची : जुताई करना, जोतना, टोरना, तोरना, हल चलाना

नांगराने शेत उकरणे.

शेतकर्‍याने पाऊस पडण्याआधी शेत नांगरले
खेडणे, नांगरणे

To break and turn over earth especially with a plow.

Farmer Jones plowed his east field last week.
Turn the earth in the Spring.
plough, plow, turn
१०. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / परिवर्तनसूचक

अर्थ : रुपए, नोट आदि को छोटे सिक्कों या रुपयों में परिणत करना।

उदाहरण : रिक्शावाले को पैसे देने के लिए उसने पाँच सौ का नोट भुनाया।

पर्यायवाची : टोरना, तोरना, भुनाना

रुपये, नोटा इत्यादी गोष्टी नाण्यांच्या स्वरूपात करून घेणे.

रिक्षावाल्याला पैसे देण्यासाठी त्याने पाचशेचे सुट्टे केले.
मोड करणे, मोडणे, सुटे करणे, सुट्टे करणे

तोड़ना   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : राष्ट्र, शासन, अर्थव्यवस्था, किसी वस्तु आदि को गम्भीर क्षति पहुँचाने या नष्ट करने का कार्य।

उदाहरण : मज़दूरों ने अपनी माँग मनवाने के लिए तोड़-फोड़ की नीति अपनाई।

पर्यायवाची : अभिध्वंस, अवदारण, टोरना, तोड़ फोड़, तोड़-फोड़, तोड़ना फोड़ना, तोड़ना-फोड़ना, तोड़फोड़, तोरना, ध्वंस, ध्वंसन, ध्वन्स, ध्वन्सन, फोड़ना, भंग, भङ्ग

एखादी गोष्ट तोडून फोडून नष्ट करण्याची क्रिया.

दंगलखोरांनी अनेक दुकानांची तोडफोड केली
तोडफोड

A deliberate act of destruction or disruption in which equipment is damaged.

sabotage
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : तोड़ने की क्रिया।

उदाहरण : मजदूर पत्थर की तुड़ाई कर रहे हैं।
राम का शिव-धनुष भंजन परशुराम को नहीं सुहाया।

पर्यायवाची : टोर, टोरना, तुड़ाई, तोड़, तोड़ाई, तोर, तोरना, भंग, भंजन, भङ्ग, भञ्जन, विच्छेद

तोडण्याची क्रिया.

आज झाडांच्या फांद्या छाटल्या.
कापणी, छाटणी, तोडणी

The act of cracking something.

crack, cracking, fracture

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।