पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से खाना शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

खाना   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / खाद्य

अर्थ : खाने (या पीने) के काम आने वाली वस्तु जिससे शरीर को ऊर्जा मिले और शारीरिक विकास हो।

उदाहरण : गाँव की अपेक्षा शहरों में खाद्य वस्तुएँ बहुत महँगी हैं।

पर्यायवाची : अन्न, अर्क, आहर, आहार, आहार पदार्थ, इरा, खाद्य, खाद्य पदार्थ, खाद्य वस्तु, खाद्य सामग्री, खाद्य-सामग्री, खाद्यपदार्थ, खाद्यवस्तु, तआम, फूड, भोज्य पदार्थ, रसद

खाण्याजोगी वस्तू.

दूध आणि दुधाचे इतर पदार्थ उदा. दही, लोणी, तूप, खवा खाद्य म्हणून उपयोगात येतात.
अन्नपदार्थ, खाद्य, खाद्य पदार्थ, खाद्य वस्तू, खाद्यपदार्थ, खाद्यवस्तू

Any substance that can be metabolized by an animal to give energy and build tissue.

food, nutrient
२. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / खाद्य
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : दिन में प्रायः दो बार नियत समय पर लिया जाने वाला संपूर्ण आहार।

उदाहरण : माँ भोजन तैयार करके पिताजी का इंतजार कर रही हैं।
वह ठाकुर जी को भोग लगाने के बाद भोजन ग्रहण करता है।
रसोई तैयार है।

पर्यायवाची : अन्न, अशन, असन, आहर, आहार, जेवन, ज्योनार, डाइट, भोजन, रसोई, रोटी

न्याहारी वगळता दिवसातील किमान दोन वेळा (साधारणतः दुपारी व रात्री) खाण्याचे अन्नपदार्थ.

जेवण चविष्ट बनवण्यासाठी मिठाचा वापर करतात
अन्न, जेवण, भोज, भोजन

The food served and eaten at one time.

meal, repast
३. संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : सारणी, चक्र आदि का रेखाओं से घिरा हुआ विभाग।

उदाहरण : वह अपनी उत्तर पुस्तिका में ख़ाने बना रही है।

पर्यायवाची : कोठा, ख़ाना

कागदावर आखून केलेला खणवार विभागणीतील प्रत्येक खण.

अर्जातील पाचव्या रकान्यात आपला पत्ता लिहावा
रकाना

A rectangular drawing.

The flowchart contained many boxes.
box
४. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति
    संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान
    संज्ञा / भाग

अर्थ : मेज़ आदि में लगा हुआ वह भाग जो बाहर खींचा या खोला जा सकता है।

उदाहरण : मैंने पुस्तक मेज़ की दराज़ में रखी है।

पर्यायवाची : ख़ाना, दराज, दराज़

A boxlike container in a piece of furniture. Made so as to slide in and out.

drawer
५. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति
    संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : गोटीवाले खेल में गोटी चलने के लिए क़ागज़, लकड़ी आदि के ऊपर बना हुआ विभाग।

उदाहरण : उसने शतरंज के मोहरे को अगले खाने में रखा।

पर्यायवाची : कोठा, ख़ाना, गोटी घर, घर

Any artifact having a shape similar to a plane geometric figure with four equal sides and four right angles.

A checkerboard has 64 squares.
square
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : खाने की क्रिया।

उदाहरण : हमने जंगल में शेर को कुत्ते का भक्षण करते देखा।

पर्यायवाची : अभ्याहार, चरण, भक्षण

खाण्याची क्रिया.

मांस भक्षण करणे त्याला मुळीच मान्य नाही.
खाणे, भक्षण

The act of consuming food.

eating, feeding
७. संज्ञा / भाग
    संज्ञा / समूह

अर्थ : योग्यता, कर्तव्य आदि के विचार से किया हुआ विभाग।

उदाहरण : गाँधी जी एक उच्च श्रेणी के नेता थे।

पर्यायवाची : कटेगरी, कैटिगरी, कोटि, ख़ाना, गुट, तबक़ा, तबका, दर्जा, वर्ग, श्रेणी, समूह

पात्रता, महत्त्व यांनुसार केलेला विभाग.

त्याचे विचार उच्च दर्जाचे आहेत.
कोटी, दर्जा, पातळी, प्रत, श्रेणी

A collection of things sharing a common attribute.

There are two classes of detergents.
category, class, family
८. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु

अर्थ : सामान्य रूप से किसी जीव द्वारा ग्रहण किया जाने वाला खाद्य या पेय पदार्थ।

उदाहरण : हाथी और चींटी के भोजन में बहुत अन्तर है।

पर्यायवाची : आहार, भोजन

९. संज्ञा / भाग

अर्थ : वस्तुओं को रखने के लिए दीवार, अल्मारी, मेज आदि में बना हुआ खंड या विभाग।

उदाहरण : अल्मारी के सबसे नीचे के ख़ाने में मेरे कपड़े हैं।

पर्यायवाची : ख़ाना

खाना   क्रिया

१. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / उपभोगसूचक

अर्थ : आहार आदि को मुँह के द्वारा पेट के अंदर ले जाना।

उदाहरण : शेर मांस खा रहा है।

पर्यायवाची : अहारना, मुँह चलाना

खाद्य पदार्थ तोंडाद्वारे पोटापर्यंत पोहचवणे.

मी रोज चार भाकर्‍या खातो
खाणे, भक्षण करणे

Take in solid food.

She was eating a banana.
What did you eat for dinner last night?.
eat
२. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / उपभोगसूचक

अर्थ : परोसा हुआ भोजन करना।

उदाहरण : कथा समाप्ति के बाद भक्त गण पंगत में बैठकर खा रहे थे।

पर्यायवाची : अरोगना, आरोगना, जीमना, भोजन करना

जेवणाचे पदार्थ खाणे.

आम्ही संध्याकाळी सात वाजता जेवतो
जेवणे

Eat a meal. Take a meal.

We did not eat until 10 P.M. because there were so many phone calls.
I didn't eat yet, so I gladly accept your invitation.
eat
३. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : अनुचित रीति से अधिकार करना।

उदाहरण : उसने किसानों की ज़मीन हड़प ली।

पर्यायवाची : कब्ज़ा करना, कब्ज़ा जमा लेना, कब्ज़ा जमाना, गटकना, घोंटना, डकारना, ढाँपना, पचा लेना, पचाना, मारना, हजम करना, हज़म करना, हज्म करना, हड़पना, हथियाना

दुसर्‍याची वस्तू त्याला फसवून बळकावणे.

त्याने विश्वासघात करून माझी जमीन लाटली.
अपहार करणे, गटकवणे, गिळंकृत करणे, पचवणे, बळकावणे, लाटणे, हडपणे

Take unlawfully.

bag, pocket
४. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / उपभोगसूचक

अर्थ : खर्च कर देना या उड़ा देना।

उदाहरण : इतना ही सामान ! सब पैसा खा गए क्या?

खर्च करून टाकणे.

एवढेच सामान! सगळे पैसे खर्च करून टाकलेस का?
त्याने सगळे पैसे उडवले.
उडवणे, उडविणे, खर्च करून टाकणे

Spend extravagantly.

Waste not, want not.
consume, squander, ware, waste
५. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / विनाशसूचक

अर्थ : वस्तु, समय आदि का सही उपयोग न करना।

उदाहरण : वह मेरे दो घंटे खा गया।

पर्यायवाची : खराब करना, ख़राब करना, बरबाद करना, बर्बाद करना

वस्तू, वेळ इत्यादीचा योग्य उपयोग न करणे.

त्याने उगीचच माझे दोन तास खाल्ले.
खाणे, वाया घालवणे

Use inefficiently or inappropriately.

Waste heat.
Waste a joke on an unappreciative audience.
waste
६. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : चिंता,बीमारी आदि से शरीर पर कुप्रभाव पड़ना या किसी की मृत्यु होना।

उदाहरण : बहू की मृत्यु के बाद ही माँ को चिंता खा गई।

काळजी, आजारपण इत्यादींमुळे शरीरावर वाईट परिणाम होणे अथवा एखाद्याचा मृत्यू होणे.

कर्करोगाने त्यांना गिळले.
गिळणे

Worry or cause anxiety in a persistent way.

What's eating you?.
eat, eat on
७. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : किसी वस्तु को आवश्यकता से अधिक उपयोग में लाना या बरबाद करना।

उदाहरण : यह गाड़ी बहुत पेट्रोल पीती है।

पर्यायवाची : पीना, लेना

तुलनेने जास्त प्रमाणात वापर करणे.

ही गाडी खूप पेट्रोल खाते.
खाणे

Use up (resources or materials).

This car consumes a lot of gas.
We exhausted our savings.
They run through 20 bottles of wine a week.
consume, deplete, eat, eat up, exhaust, run through, use up, wipe out
८. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / विनाशसूचक

अर्थ : हवा, नमी, अम्ल, कीड़े आदि का धातु, लकड़ी आदि को बर्बाद करना।

उदाहरण : दीमक लकड़ी को खा जाती है।
बरसात में लोहे को जंग खा जाता है।

गंज लागून नष्ट होणे.

पावसाळ्यात लोखंड गंज लागून नष्ट होते.
गंज लागून नष्ट होणे, गंज लागून नाश पावणे, गंज लागून नाश होणे
९. क्रिया / ऐच्छिक क्रिया
    क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : आघात, प्रहार, वेग आदि सहन करना।

उदाहरण : जिंदगी में मैंने बहुत गम और धक्के खाए हैं।
बचपन में मैंने बहुत गाली-मार खाई है।

१०. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : व्यक्ति के गुण आदि नष्ट करना।

उदाहरण : घमंड आदमी को खा जाता है।

पर्यायवाची : बरबाद करना, बर्बाद करना

नष्ट करणे.

अहंकार माणसाला खाऊन टाकतो.
खाऊन टाकणे, नष्ट करणे, नाश करणे, पोखरून टाकणे
११. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : घर में किसी नए व्यक्ति के आगमन होते ही उसी घर के किसी सदस्य का निधन हो जाना।

उदाहरण : पैदा होते ही वह अपनी माँ को खा गई।

घरात एखाद्या नव्या व्यक्तीच्या आगमनाने त्याच घरातील एखाद्या सदस्याचे निधन होणे.

जन्मतःच तिने आपल्या आईला गिळले.
गिळणे
१२. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / कार्यसूचक

अर्थ : बातों आदि से तंग करना।

उदाहरण : आज वह मेरा दिमाग़ चाट गया।

पर्यायवाची : चाटना

त्रास देणे.

त्याने मला आज खूप पिडले.
पिडणे

To cause inconvenience or discomfort to.

Sorry to trouble you, but....
bother, discommode, disoblige, incommode, inconvenience, put out, trouble
१३. क्रिया / ऐच्छिक क्रिया
    क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : किसी से रिश्वत लेना।

उदाहरण : दफ्तरों में चपरासी से लेकर साहब तक खूब खाते हैं।

पर्यायवाची : घूस खाना, घूस लेना, रिश्वत खाना, रिश्वत लेना

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।