पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से कठोर शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

कठोर   विशेषण

१. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसमें दया न हो।

उदाहरण : कंस एक क्रूर व्यक्ति था, उसने वसुदेव और देवकी को कैदख़ाने में डाल दिया था।

पर्यायवाची : अघृण, अछोह, अछोही, अदय, अदयालु, अपकरुण, अमम, अस्निग्ध, इत्वर, उग्र, करुणाविहीन, करुणाहीन, कसाई, क्रूर, ख़ूनख़्वार, ख़ूनखोर, खूँख़ार, खूँखार, खूंख़ार, खूंख़्वार, खूंखार, खूंख्वार, खूनखोर, खूनख्वार, दयारहित, दयाहीन, निखट्टर, निदारुण, निर्दय, निर्दयी, निष्ठुर, नृशंस, पत्थरदिल, पाषाणहृदय, बेरहम, रूढ़, संगदिल, सख़्त, सख्त

दयामाया नसलेला.

अजाण लोकांना जिवे मारण्याचे काम निर्दय व्यक्तीच करू शकते.
कठोर, क्रूर, निर्घृण, निर्घृणी, निर्दय, निर्दयी, निष्करुण, निष्ठुर, पाषाणहृदयी, हृदयशून्य, हृदयशूल्य

Without mercy or pity.

An act of ruthless ferocity.
A monster of remorseless cruelty.
pitiless, remorseless, ruthless, unpitying
२. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो नम्य न हो या जिसे झुकाया न जा सके।

उदाहरण : यह लोहे की छड़ अनम्य है।
सिकंदर के सामने पोरस अनम्य रहा।

पर्यायवाची : अनमनीय, अनम्य, दृढ, दृढ़

न नमणारा.

त्यांनी रशियाविरुद्ध ताठर भूमिका घेतली.
ताठर

Resistant to being bent.

An inflexible iron bar.
An inflexible knife blade.
inflexible
३. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसमें कोमलता, मधुरता, सरसता आदि के बदले कठोरता, कर्कशता, रुक्षता आदि बातें अधिक हों या जिसकी प्रकृति कोमल न हो।

उदाहरण : हमारे पिताजी बहुत कड़े मिज़ाज के हैं।

पर्यायवाची : अबंधुर, अबन्धुर, अमसृण, कड़क, कड़ा, खर, रूढ़, सख़्त, सख्त

सौम्य नसलेला.

माझे वडील फार कडक स्वभावाचे आहे.
कडक

Incapable of compromise or flexibility.

rigid, strict
४. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो सुनने में कड़ा लगे।

उदाहरण : सीता अपने बेटे से कभी भी कर्कश स्वर में बात नहीं करती।

पर्यायवाची : कड़ा, कर्कश, कर्णकटु, सख़्त, सख्त

कानाला झोंबणारा.

कावळ्याच्या कर्कश आवाजाने माझी झोपमोड झाली
कर्कश, कर्णकटू, कर्णकर्कश
५. विशेषण / विवरणात्मक / अवस्थासूचक

अर्थ : जिसमें आर्द्रता या जलीय अंश सूखकर इतना कम हो या इतना कम बच रहा हो कि उसे सहज में मनमाना रूप न दिया जा सके या जो मुलायम न हो।

उदाहरण : मोयन की कमी के कारण खुर्मा कड़ा हो गया है।

पर्यायवाची : कड़कड़, कड़ा, करारा, सख़्त, सख्त, हृष्ट

मऊ किंवा नरम नसलेला.

कडक वस्तू दाताखाली आल्यामुळे दाताचा तुकडा पडला.
कठीण, कडक, करकरीत, टणक, निबर

Dried out.

Hard dry rolls left over from the day before.
hard
६. विशेषण / विवरणात्मक / अवस्थासूचक
    विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसमें कठोरता, दृढ़ता या सतर्कता का अधिक ध्यान रखा जाता हो।

उदाहरण : अपराधी पर कड़ी निगाह रखनी होगी।
कड़े परीक्षण के पश्चात् यह परिणाम मिला है।
चाकचौबंद सुरक्षा के बीच मतदान हुआ।

पर्यायवाची : कड़ा, चाक-चौबंद, चाकचौबंद, पुख़्ता, पुख्ता, सख़्त, सख्त

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।