पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से गण शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

गण   संज्ञा, पुल्लिंग, तत्सम

व्युत्पत्ति : संस्कृतम् [ √गण् (गिनना) + अच् ]

१. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : वह जो वेतन आदि लेकर सेवा करता हो।

उदाहरण : मेरा नौकर एक हफ्ते के लिए घर गया है।
उसे घरेलू काम करने वाले दो आदमी चाहिए।

पर्यायवाची : अनुग, अनुचर, अनुचारक, अनुचारी, अनुयायी, अभिचर, अभिसर, अभिसारी, अम, अर्थी, अवकृष्ट, अवराधक, आज्ञापालक, आदमी, आश्रित, ख़ादिम, खादिम, चकरिया, चकरिहा, टहलुआ, ताबेदार, दास, नफर, नफ़र, नौकर, परिचारक, पाबंद, पाबन्द, पारिकुट, पार्षद, भट, भृत्य, माहली, मुलाज़िम, मुलाजिम, लौंडा, सहचर, सेवक

वेतन घेऊन सेवा करणारी व्यक्ती.

चाकर अचानक रजेवर गेल्याने आमची धांदल उडाली
चाकर, नोकर, सेवक

A person working in the service of another (especially in the household).

retainer, servant
२. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : शिव के सेवक।

उदाहरण : शिव गणों ने दक्ष यज्ञ को ध्वंस कर दिया।

पर्यायवाची : महादेव गण, शिव गण, शिव-किंकर, शिवकिंकर, शिवगण, शैलादि

भगवान शंकराचा सेवक.

शिवगणांनी दक्ष यज्ञाचा नाश केला.
गण, शिवगण

An imaginary being of myth or fable.

mythical being
३. संज्ञा / अवस्था / भौतिक अवस्था
    संज्ञा / समूह

अर्थ : एक स्थान पर उपस्थित एक से अधिक मनुष्य, पशु आदि जो एक इकाई के रूप में माने जाएँ।

उदाहरण : खेतों को पशुओं का समुदाय तहस-नहस कर रहा है।

पर्यायवाची : अवली, खेढ़ा, गुट, गुट्ट, ग्रुप, घटा, जंतु समूह, जन्तु समूह, जात, झँडूला, झुंड, झुण्ड, दल, निकर, निकुरंब, निकुरम्ब, पलटन, पल्टन, फ़ौज, फौज, बेड़ा, माल, यूथ, वृंद, वृन्द, संकुल, संघात, संभार, सङ्कुल, सङ्घात, समुदाय, समूह, सम्भार, स्कंध, स्कन्ध

A large indefinite number.

A battalion of ants.
A multitude of TV antennas.
A plurality of religions.
battalion, large number, multitude, pack, plurality
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति
    संज्ञा / समूह

अर्थ : छंदशास्त्र के अनुसार लघु गुरु के आधार पर तीन वर्णों का समूह।

उदाहरण : गणों की संख्या आठ मानी गई है और इसके अलावा पाँच मात्रिक गण अलग हैं।

पर्यायवाची : वर्णिक-गण, वार्णिक-गण

छंदःशास्त्रात लघुगुरूनुसार केलेला तीन अक्षरांचा गट.

य ह्या गणात पहिले अक्षर लघू व इतर दोन अक्षरे गुरू असतात.
गण
५. संज्ञा / भाग

अर्थ : फलित ज्योतिष का एक भाग जिसका विवाह आदि के समय पत्रिका मिलाने में उपयोग होता है।

उदाहरण : ज्योतिष शास्त्र में मानव, देव और राक्षस, ये तीन गण होते हैं।

फल ज्योतिषातील एक संज्ञा.

तीन गण मानले आहेत.
गण

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।