पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से रूप शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

रूप   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : किसी वस्तु की वे बाहरी और दृश्य बातें जिनसे उसकी लम्बाई, चौड़ाई, प्रकार, स्वरूप आदि का ज्ञान होता है।

उदाहरण : द्रव की कोई निश्चित आकृति नहीं होती।

पर्यायवाची : अनुहरिया, अनुहार, आकार, आकार प्रकार, आकार-प्रकार, आकृति, ढाँचा, ढांचा, प्रतिभास, बनावट, मूर्ति, मूर्त्ति, रंग रूप, रंग-रूप, रंगरूप, रूप रंग, रूप रचना, रूप-रंग, रूप-रचना, रूपरंग, शकल, शक्ल, संरचना, साइज, साइज़, स्वरूप

The visual appearance of something or someone.

The delicate cast of his features.
cast, form, shape
२. संज्ञा / अवस्था
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुण
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध

अर्थ : सुंदर होने की अवस्था या भाव।

उदाहरण : कश्मीर की सुंदरता देखते ही बनती है।

पर्यायवाची : अभिरामता, आकर्षकता, कमनीयता, काम्यता, खूबसूरती, चारुता, जलवा, जल्वा, द्युति, नुनाई, बहार, मंजुलता, मनोहरता, मनोहरताई, मोहकता, रमणीयता, लालित्य, लावण्य, व्युष्टि, सलोनापन, सुंदरता, सुन्दरता, सुरम्यता, सौंदर्य, सौंदर्यता, सौन्दर्य, सौन्दर्यता, सौष्ठव, हुस्न

सुंदर असण्याचा भाव.

मेनकेच्या सौंदर्यावर विश्वामित्र मोहित झाला.
लावण्य, सुंदरता, सौंदर्य, सौन्दर्य

The qualities that give pleasure to the senses.

beauty
३. संज्ञा / अवस्था

अर्थ : किसी विषय, बात या घटना की कोई विशेष स्थिति।

उदाहरण : क्रोध की अवस्था में किया गया काम ठीक नहीं होता।
उसकी क्या गति हो गई है।

पर्यायवाची : अवस्था, अवस्थान, अहवाल, आलम, गत, गति, दशा, वृत्ति, सूरत, स्टेज, स्थानक, स्थिति, हाल, हालत

अस्तित्वाचा विशिष्ट प्रकार.

ही गाडी चांगल्या अवस्थेत आहे
तापामुळे त्याची ही काय अवस्था झाली आहे ती पाहा
अवस्था, गत, दशा, स्थिती

The way something is with respect to its main attributes.

The current state of knowledge.
His state of health.
In a weak financial state.
state
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / संकल्पना

अर्थ : एक ही तरह की अथवा एक ही मूल से उत्पन्न वस्तुओं, जीवों आदि का ऐसा वर्ग जो उसे दूसरी वस्तुओं या जीवों से अलग करता हो।

उदाहरण : इस बगीचे में कई प्रकार के गुलाब हैं।

पर्यायवाची : आकर, क़िस्म, किस्म, क्वालिटी, ढब, तरह, तर्ज, प्रकार, भाँति, भेद

भिन्नता असलेले वर्ग.

या बागेत अनेक प्रकारची फुले आहेत
तर्‍हा, प्रकार

A category of things distinguished by some common characteristic or quality.

Sculpture is a form of art.
What kinds of desserts are there?.
form, kind, sort, variety
५. संज्ञा / अवस्था

अर्थ : * एक विशेष अंदाज जिसमें कुछ प्रदर्शित या अभिव्यक्त होता है।

उदाहरण : काली दुर्गा का रौद्र रूप है।

A particular mode in which something is manifested.

His resentment took the form of extreme hostility.
form
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : कोई कार्य करने की नियत और व्यवस्थित पद्धति या प्रणाली।

उदाहरण : इस कुल में विवाह सदा इसी रूप में होता चला आया है।

पर्यायवाची : तरह, प्रकार

एखादे कार्य करण्याचे नियत आणि व्यवस्थित पद्धती किंवा प्रणाली.

ह्या कुळात विवाह नेहमी ह्याच प्रकारे होत आला आहे.
प्रकार

A way of doing something, especially a systematic way. Implies an orderly logical arrangement (usually in steps).

method
७. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध

अर्थ : * कोई स्थानिक विशेषता (विशेषकर जैसा कि रूपरेखा में परिभाषित किया गया हो)।

उदाहरण : किसी गीत आदि के संगीत संबंधी रूप को एक संगीतज्ञ ही अच्छी तरह समझ सकता है।

पर्यायवाची : आकृति, प्रतिरूप, प्रारूप, संरचना

एखाद्या गोष्टीचे स्थानिक वैशिष्ट्य.

एखाद्या गीताच्या रचनेविषयी संगीतकारच चांगले सांगू शकतो.
रचना

Any spatial attributes (especially as defined by outline).

He could barely make out their shapes.
configuration, conformation, contour, form, shape
८. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : शब्द या वर्ण का वह स्वरूप या उसका रूपांतर जो विशेषकर विभक्ति, प्रत्यय आदि लगने से बन जाता है।

उदाहरण : लड़का शब्द के ही रूप लड़के, लड़कों आदि हैं।

पर्यायवाची : शब्दरूप

* एखाद्या अर्थाचा वाचक, सूचक असा वर्ण वा अक्षरसमूह.

मराठीत प्रत्यय लागून अनेक शब्दरूपे तयार होतात.
रूप, शब्दरूप

The phonological or orthographic sound or appearance of a word that can be used to describe or identify something.

The inflected forms of a word can be represented by a stem and a list of inflections to be attached.
descriptor, form, signifier, word form

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।