पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से दुर्गा शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

दुर्गा   संज्ञा

१. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : एक देवी जिन्होंने अनेक असुरों का वध किया और जो आदि शक्ति मानी जाती हैं।

उदाहरण : नवरात्र में लोग जगह-जगह दुर्गा की प्रतिमा स्थापित करते हैं।

पर्यायवाची : अपरा, अपराजिता, अपर्णा, अमृतमालिनी, अष्टभुजा, आदि शक्ति, आदिशक्ति, आद्या, आर्या, इंद्राणी, इड़ा, इन्द्राणी, ईशा, ईशानी, ईसानी, उग्रा, कल्याणी, कालदमनी, कौशिकी, गायत्री, गौतमी, चामुंडा, चामुंडेश्वरी, चामुंडेश्वरी देवी, चामुण्डा, जगदंबा, जगदंबिका, जगदम्बिका, जगन्माता, जगन्मोहिनी, जया, त्रिदशेश्वरी, त्रिनयना, त्रिभुवनसुंदरी, त्रिभुवनसुन्दरी, त्वाष्टी, देवी, नंदा, नंदिनी, नन्दा, नन्दिनी, नैऋती, परमेश्वरी, पर्वतात्मजा, प्रगल्भा, बहुभुजा, ब्राह्मी, भालचंद्र, भालचन्द्र, भूतनायिका, मंगलचंडिका, मंगलचण्डिका, मंजुनाशी, महाप्रकृति, महामाया, महायोगेश्वरी, महाश्वेता, महिषासुरमर्दिनी, महोग्रा, मातेश्वरी, माया, योगमाता, योगीश्वरी, योगेश्वरी, रेवती, ललिता, वज्रा, वरवर्णिनी, वरालिका, वामदेवी, वार्त्ता, विजया, विश्वकाया, वृषध्वजा, वैष्णवी, शंभुकांता, शताक्षी, शम्भुकान्ता, शांभवी, शाक्री, शाम्भवी, शारदा, शिवसुंदरी, शिवसुन्दरी, शिवा, शिवानी, शुंभघातिनी, शुंभमर्दिनी, शुद्धि, शुभंकरी, शुम्भघातिनी, शुम्भमर्दिनी, सर्वमंगला, सिंहवाहिनी, सौम्या, हयग्रीवा


अन्य भाषाओं में अनुवाद :

ଯେଉଁ ଦେବୀ ଅନେକ ଅସୁରଙ୍କୁ ବଧ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଯାହାଙ୍କୁ ଆଦିଶକ୍ତି ବୋଲି ବିଚାର କରାଯାଏ

ଦଶହରାରେ ଲୋକମାନେ ସ୍ଥାନେସ୍ଥାନେ ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ପ୍ରତିମା ସ୍ଥାପନ କରନ୍ତି
ଅପରାଜିତା, ଅପର୍ଣ୍ଣା, ଆଦିଶକ୍ତି, ଜଗଦମ୍ବା, ଜଗନ୍ମୋହିନୀ, ଦଶଭୂଜା, ଦୁର୍ଗା, ଦେବୀ, ପରମେଶ୍ୱରୀ, ମହାମାୟା, ମହିଷାସୁରମର୍ଦ୍ଦିନୀ, ଶାରଦା, ଶିବାନୀ, ସିଂହବାହିନୀ, ସୌମ୍ୟା

ಒಬ್ಬ ದೇವತೆಯು ಅನೇಕ ರಾಕ್ಷಸರನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿದಳು ಮತ್ತು ಅವಳನ್ನು ಆದಿಶಕ್ತಿ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗುತ್ತದೆ

ದಸರಾ ಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಜಾಗದಲ್ಲಿಯೂ ಜನರು ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಉಗ್ರಿ, ಚಾಮುಂಡಿ, ಚಾಮುಂಡೇಶ್ವರಿ, ದುರ್ಗಾದೇವಿ, ದುರ್ಗಿ, ದುರ್ಗೆ, ನಂದಿನಿ, ಮಹಾಕಾಳಿ, ಮಹಾಯೋಗೇಶ್ವರಿ, ಮಹಾಶ್ವೇತೆ, ಮಹಿಶಮದ್ರಿನಿ, ಯೋಗೀಶ್ವರಿ, ಯೋಗೇಶ್ವರಿ, ವಿಜಯಿ, ಶಾಂಬವಿ, ಸರ್ವಮಂಗಲೆ, ಸರ್ವಮಂಗಳೆ

असूरांचा वध करणारी एक देवी.

दुर्गेने महिशासूर,शूंभ,निशूंभ इत्यादी राक्षसाचा संहार केला.
आदिशक्ती, चंडी, दुर्गा, महाकाली

வெற்றி வேண்டி வழிப்படும் தெய்வம்

தசராவின் நேரத்தில் பல இடங்களில் துர்கை அம்மனின் சிலை வைத்திருப்பார்கள்.
காளி, துர்கா, துர்க்கை

ഒരു ദേവി, അവര് പല അസുരന്മാരെ വധിച്ചു ആ ദേവതയെ ആദിപരാശക്തിയായി പൂജിക്കുന്നു

ദസറയ്ക്ക് ആളുകള് പല സ്ഥലത്തും ദുര്ഗ്ഗയുടെ വിഗ്രഹങ്ങള് സ്ഥാപിക്കുന്നു
ദുര്ഗ്ഗ്
२. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : वह कन्या जो नौ वर्ष की हो।

उदाहरण : नवरात्रि के समय दुर्गा की पूजा की जाती है।

३. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / झाड़ी

अर्थ : एक पौधा जिससे नील प्राप्त होता है।

उदाहरण : यहाँ नील की खेती होती है।

पर्यायवाची : असिता, त्रियामा, दूलिका, दूली, नखालु, नरप्रिय, नील, नील पौधा, नीलपुष्पिका, नीली, महाबला, मेघवर्षा, रंगपत्री, रेवा, वातारि, श्रीफली


अन्य भाषाओं में अनुवाद :

ఒక రకమైన మొక్క ఇది నీలి రంగులో ఉంటుంది

ఇక్కడ నీలిమందు వ్యవసాయం చేస్తారు.
నీలిచెట్టు

ಒಂದು ಸಸ್ಯದಿಂದ ನೀಲ ದೊರೆಯುವುದು

ಇಲ್ಲಿ ನೀಲ ಮರದ ತೋಟವಿರುವುದು.
ನೀಲ ಗಿಡ, ನೀಲ ಮರ, ನೀಲ ಸಸ್ಯ, ನೀಲ-ಗಿಡ, ನೀಲ-ಮರ, ನೀಲ-ಸಸ್ಯ, ನೀಲಗಿಡ, ನೀಲಮರ, ನೀಲಸಸ್ಯ

ଯେଉଁ ଗଛରୁ ନୀଳ ମିଳେ

ଏଠାରେ ନୀଳ କ୍ଷେତ ହୋଇଛି
ନୀଳ

ज्या पासून नीळ काढली जाते ते झाड.

निळीचे पान अनेक रोगांवर उपयोगी पडते.
निळंबी, नीळ

Deciduous subshrub of southeastern Asia having pinnate leaves and clusters of red or purple flowers. A source of indigo dye.

indigo, indigo plant, indigofera tinctoria

একটি গাছ যেটি থেকে নীল পাওয়া যায়

"এখানে নীল চাষ হয়"
নীল

அவுரிச்செடி

ராமன் தோட்டத்தில் அவுரிச் செடிகளை வளர்க்கிறான்.
அவுரிச்செடி

നീലം ലഭിക്കുന്ന ചെടി

ഇവിടെ നീല അമരി കൃഷി ചെയ്ത് വരുന്നു
നീല അമരി
४. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / लता

अर्थ : जमीन पर फैलने वाली एक प्रकार की बेल।

उदाहरण : अपराजिता से यहाँ की जमीन ढक गई है।

पर्यायवाची : अपराजिता, इक्षुरसवल्लरी, कटभी, नीलपुष्पा, महापुष्पा, महाश्वेता, विक्रांत, विक्रान्त, विषहंत्री, विषहन्त्री, वैष्णवी, शिताद्रिकर्णी, श्यामला, श्वेतधामा, श्वेता


अन्य भाषाओं में अनुवाद :

ଭୂଇଁରେ ମାଡ଼ୁଥିବା ଏକପ୍ରକାର ଗୋଲଫଳ

ଏଠି ଭୂଇଁଉପରେ ଚାରିଆଡ଼େ ଅପରାଜିତା ଫଳ ମାଡ଼ିଛି
ଅପରାଜିତା ଫଳ

जमिनीवर पसरणारी एक वेल.

अपराजितेमुळे सर्व जमीन झाकली गेली आहे.
अपराजिता

Vine of tropical Asia having pinnate leaves and bright blue flowers with yellow centers.

blue pea, butterfly pea, clitoria turnatea

এক ধরনের মাটিতে ছড়িয়ে থাকে যে লতা

"অপরাজিতা লতায় এখানকার মাটিটা ভরে গেছে।"
অপরাজিতা, নীলপুষ্পা, বিক্রান্ত, বৈষ্ণবী, মহাপুষ্পা, মহাশ্বেতা, শিতোদ্রিকার্ণী, শ্বেতধামা, শ্বেতা

മണ്ണില്‍ പടരുന്ന്ഒരിനം വള്ളി ചെടി

ഇക്ഷുരസവല്ലരിയാല്‍ ഭൂമി മൂടികിടക്കുന്നു
അപരാജിത, ഇക്ഷുരസവല്ലരി, ദുര്‍ഗ്ഗ, ശീതാദ്രികര്‍ണ്ണി, ശ്യാമള, ശ്വേതവൈഷ്ണവി
५. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पक्षी

अर्थ : एक छोटा काला पक्षी।

उदाहरण : श्यामा की सुमधुर आवाज बारहों महीने सुनाई देती है।

पर्यायवाची : कालिका, कृष्णसारिका, शकुनी, श्यामा


अन्य भाषाओं में अनुवाद :

ఒక చిన్న నల్ల పక్షి

కృష్ణపక్షి సుమధార స్వరం పన్నెండు నెలలు వినిపిస్తూనే ఉంటుంది.
కాలికా, కృష్ణపక్షి, శ్యామా

ଏକ ଛୋଟ କଳା ପକ୍ଷୀ

ଶ୍ୟାମା ପକ୍ଷୀର ସୁମଧୁର କଣ୍ଠ ବର୍ଷସାରା ଶୁଣିବାକୁ ମିଳେ
କାଳିକା, କୃଷ୍ଣସାରିକା, ଶ୍ୟାମା ପକ୍ଷୀ

बुलबुलाच्या आकाराचा, डोके, कंठ, छाती आणि वरील भाग काळा असलेला शेपटीखालच्या भागाला पांढरी किनार आणि खालील भाग नारिंगी तांबूस असलेला एक पक्षी.

श्यामाची मादी राखी रंगाची असून पोट व शेपटीखालील भाग तांबूस पिवळट असतो.
गंगू थरकी, धनशा कुविट, धेंगर, परेट, पाऊस पेव, बाणवा, श्यामा

এক প্রকার ছোটো কালো পাখী

"শ্যামার সুমধুর আওয়াজ বারো মাসই শোনা যায়"
কৃষ্ণসারিকা, শ্যামা

ஒரு சிறிய கருப்பு பறவை

குயிலின் இனிமையான சத்தம் பன்னிரண்டு மாதங்களும் கேட்கப்படுகிறது
குயில்

ഒരിനം ചെറിയ കറുത്ത പക്ഷി

ശ്യാമക്കിളിയുടെ മധുര സ്വരം നമുക്ക് പന്ത്രണ്ട് മാസവും കേള്ക്കാം
ശ്യാമക്കിളി
६. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / लता

अर्थ : एक प्रकार की बेल जिसके फूल सफेद और नीले रंग के होते हैं।

उदाहरण : कौआठोठी के फूल कौवे की नाक के समान होते हैं।

पर्यायवाची : काक-नासा, काकनासा, कौआ-ठोंठी, कौआ-ठोठी, कौआठोंठी, कौआठोठी, कौवा-ठोंठी, कौवा-ठोठी, कौवाठोंठी, कौवाठोठी, दुर्मोहा, सुनासा, सुनासिका


अन्य भाषाओं में अनुवाद :

ఒక రకమైన చెట్టు దీని పూలు తెల్లగా నీలం రంగులో ఉంటాయి

కౌఆఠోఠీ మొక్క పూలు కాకి ముక్కు సమానంగా ఉంటాయి.
కౌఆఠోఠీ

ଯେଉଁ ଲତାର ଫୁଲ ଧଳା ଏବଂ ନୀଳ ରଙ୍ଗର ହୋଇଥାଏ

କାକନାସୀର ଫୁଲ କାଉ ନାକଥଣ୍ଟ ଭଳି
କାଉମଇତା, କାକନାସୀ

Any of numerous plants of the genus Asclepias having milky juice and pods that split open releasing seeds with downy tufts.

milkweed, silkweed

এক প্রকার গাছ যার ফুল সাদা এবং নীল রঙের হয়

কাকনাসার ফুল কাকের নাকের মতন হয়
কাকনাসা

ஒன்றினுடைய பூ வெண்மையாகவும் மற்றும் நீல நிறமாகவும் இருக்கும் ஒரு வகைக் கொடி

கவாட்டோட்டியின் பூ காக்கையின் மூக்கைப் போல் இருக்கிறது
கவாட்டோட்டி

വെളുത്തതും നീല നിറമുള്ളതുമായ പൂക്കൾ വിരിയുന്ന ഒരു വള്ളിച്ചെടി

കാക്കോത്തി പൂവ് കാകായുടെ ചുണ്ട് പോലെ ഇരിക്കും
കാക്കോത്തി പൂവ്
७. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : एक संकर रागिनी जो गौरी, मालश्री, सारंग और लीलावती के योग से बनी है।

उदाहरण : वह दुर्गा का अभ्यास कर रहा है।

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।