पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से हीर शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

हीर   संज्ञा

१. संज्ञा / भाग

अर्थ : किसी वस्तु के अंदर का मूल तत्व या सार भाग।

उदाहरण : कुछ वनस्पतियों के अर्क उनके हीर होते हैं।

एखाद्या गोष्टीतील मुख्य भाग.

स्वातंत्र्य आणि समता ही तत्त्वे लोकशाहीच्या विचाराचे सार आहेत.
गाभा, सत्त्व, सार, सारांश

Any substance possessing to a high degree the predominant properties of a plant or drug or other natural product from which it is extracted.

essence
२. संज्ञा / भाग

अर्थ : इमारती लकड़ी के अंदर का भाग।

उदाहरण : हीर से ही लकड़ी की पहचान होती है।

इमारतीसाठीच्या लाकडाचा आतला भाग.

इमारतीसाठीच्या लाकडाचा आतला भाग चांगला हवा.
इमारतीसाठीच्या लाकडाचा आतला भाग
३. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु

अर्थ : शरीर की वह धातु जिससे उसमें बल, तेज और कान्ति आती है और सन्तान उत्पन्न होती है।

उदाहरण : वह वीर्य संबंधी रोग से पीड़ित है।

पर्यायवाची : इंद्रिय, इन्द्रिय, धातु, धातुप्रधान, धातुराजक, नुत्फा, पुंसत्व, पुंस्त्व, बीज, मज्जारस, रेत, रेतन, रेतस्, रेत्र, वीर्य, वृष्ण्य, शुक्र, शुचीरता, शुचीर्य, शुटीर्य, हिरण्य

ज्यात शुक्राणू असतात अला नराच्या शरीरातील पदार्थ.

त्याने रक्त, लघवी, वीर्य हे सर्व तपासून घेतले.
धातू, रेत, शुक्र

The thick white fluid containing spermatozoa that is ejaculated by the male genital tract.

come, cum, ejaculate, seed, semen, seminal fluid
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुण

अर्थ : कोई ऐसा तत्व जो कोई कार्य करता, कराता या क्रियात्मक रूप में अपना प्रभाव दिखलाता हो।

उदाहरण : इस कार्य के दौरान आपकी शक्ति का पता चल जायेगा।

पर्यायवाची : अवदान, कुव्वत, कूवत, क्षमता, ज़ोर, जोर, ताकत, ताक़त, दम, दम-खम, दम-ख़म, दमखम, दमख़म, दाप, पावर, बल, बूता, वयोधा, वाज, वीर्या, वृजन, शक्ति, सत्त्व, सत्व

एखादे काम वा क्रिया ज्याद्वारे शक्य होते तो पदार्थाच्या ठिकाणी असलेला गुणधर्म.

आपण आपली क्षमता ओळखली पाहिजे.
कुवत, क्षमता, बळ, मगदूर, शक्ती, सामर्थ्य

The property of being physically or mentally strong.

Fatigue sapped his strength.
strength
५. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / रासायनिक वस्तु

अर्थ : एक बहुमूल्य रत्न जो चमकीला और बहुत कठोर होता है।

उदाहरण : हीरे जड़ित आभूषण बहुत महँगे होते हैं।

पर्यायवाची : अभेद्य, अलमास, अविक, अशिर, आबगीन, कुलिश, वज्र, वज्रसार, वरारक, वराहक, हीरक, हीरा

अत्यंत कठीण, देदीप्यमान व मौल्यवान असा एक खडा.

कोळश्याच्या खाणीतच हिरा सापडतो
हिरा

A transparent piece of diamond that has been cut and polished and is valued as a precious gem.

diamond
६. संज्ञा / निर्जीव / घटना / प्राकृतिक घटना

अर्थ : आकाश में सहसा क्षण भर के लिए दिखाई देने वाला वह प्रकाश जो बादलों में वातावरण की विद्युत शक्ति के संचार के कारण होता है।

उदाहरण : आकाश में रह-रहकर बिजली चमक रही थी।

पर्यायवाची : अणुभा, अनुभा, अशनि, आर्द्राशनि, इरम्मद, ईरमद, गाज, गो, चंचला, चपला, छिनछवि, तड़ित, तड़िता, तड़ित्, तरिता, दामिनी, नीलांजसा, पवि, बिजली, मेघज्योति, मेघदीप, मेघभूति, वज्र, विद्युत, विद्युत्, विद्योत्, शंपा, शम्पा, समनगा, सौदामनी, सौदामिनी

ढगांच्या घर्षणाने उत्पन्न होणारी एक निसर्गशक्ती.

पाऊस येण्यापूर्वी विजा कडकडत होत्या
चपला, तडित्, दामिनी, बिजली, विद्युल्लता, वीज, सौदामिनी

Abrupt electric discharge from cloud to cloud or from cloud to earth accompanied by the emission of light.

lightning
७. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : छप्पय छंद का एक भेद।

उदाहरण : हीर का एक उदाहरण दीजिए।

८. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : एक मात्रिक छंद।

उदाहरण : हीर में तेईस मात्राएँ होती हैं।

(prosody) a system of versification.

poetic rhythm, prosody, rhythmic pattern
९. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : एक वर्णवृत्त।

उदाहरण : हीर के प्रत्येक चरण में क्रम से भगण, सगण, नगण, जगण, नगण और रगण होते हैं।

(prosody) a system of versification.

poetic rhythm, prosody, rhythmic pattern
१०. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / पौराणिक वस्तु

अर्थ : इन्द्र का प्रधान शस्त्र।

उदाहरण : एक बार इन्द्र ने बाल हनुमान पर वज्र से प्रहार किया था।

पर्यायवाची : अर्क, इंद्रायुध, इन्द्रशस्त्र, इन्द्रायुध, ऋभुक्ष, कुलिश, जंभारि, जातू, जुञ्ज, तुंज, त्रिदशांकुश, त्रिदशायुध, त्वाष्ट्र, पवि, पौरुहूत, बज्र, बहुधार, भेदुर, वज्र, वज्राशनि, वधस्न, शतकोटि, शाक्वर

दधीच ऋषींच्या अस्थीपासून बनवलेले इंद्राचे आयुध.

हनुमंतावर इंद्राने वज्राने प्रहार केला
वज्र

Indra's thunderbolt.

vajra

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।