पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से हिरण्य शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

हिरण्य   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु

अर्थ : एक बहुमूल्य पीली धातु जिसके गहने आदि बनते हैं।

उदाहरण : आजकल सोने का भाव आसमान छू रहा है।
चैतन्य महापुरुष के शरीर से स्वर्ण जैसी आभा निकलती थी।

पर्यायवाची : अग्नि, अभ्र, अर्ह, अवष्टंभ, अवष्टम्भ, अश्मकर, अष्टापद, आग्नेय, कंचन, कञ्चन, कनक, कांचन, काञ्चन, गारुड़, गोल्ड, चामीकर, ज़र, तामरस, तार्क्ष्य, त्रिनेत्र, दत्र, पुरुद, भद्र, मनोहर, मरुत्, रंजन, रञ्जन, रसविरोधक, वरवर्ण, वर्णि, वसु, शतकुंभ, शतकुम्भ, शतकौंभ, शतकौंभक, शतकौम्भ, शतकौम्भक, शतखंड, शतखण्ड, शातकुंभ, शातकुम्भ, शातकौंभ, शातकौम्भ, शुक्र, श्रीमत्कुंभ, श्रीमत्कुम्भ, सुवरन, सुवर्ण, सोना, स्वर्ण, हाटक, हेम

पिवळ्या रंगाचा जड व मौल्यवान असा धातू.

राजाच्या खजिन्यात खूप सोने होते
कनक, कांचन, सुवर्ण, सोने, हेम
२. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : एक नदी।

उदाहरण : तीर्थयात्रा के दौरान हमने कपिला, हिरण्य और सरस्वती के संगम में भी स्नान किया।

पर्यायवाची : हिरण्य नदी

एक नदी.

यात्रेला जात असतांना आम्ही कपिला, हिरण्य आणि सरस्वतीच्या संंगमावर आंघोळ केली.
हिरण्यक, हिरण्यक नदी

A large natural stream of water (larger than a creek).

The river was navigable for 50 miles.
river
३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध

अर्थ : वह शक्ति या तत्व जिसके योग से वस्तुओं आदि का रूप आँख को दिखाई देता है।

उदाहरण : सूर्य के उगते ही चारों ओर प्रकाश फैल गया।

पर्यायवाची : अँजोर, अँजोरा, अँजोरिया, अंजोर, अंजोरा, अफशा, अफ़शा, आद्योत, आलोक, उँजरिया, उँजाला, उँजियार, उँजियारा, उँजेरा, उँजेला, उजराई, उजलाई, उजारा, उजाला, उजास, उजियार, उजियारा, उजियाला, उजीता, उजेर, उजेरा, उजेला, उजोरा, उज्ज्वलन, उज्वलन, उद्योत, ऊर्मि, जहूर, ज़हूर, ज्योति, दीप्ति, द्युतिमा, नूर, प्रकाश, प्रतिभास, प्रदीप, प्रदीपक, भान, मरीचि, रोशनी, रौशनी, व्युष्टि

ज्यामुळे दिसणे शक्य होते ते तत्त्व.

सकाळ झाली व सूर्याचा प्रकाश चहुकडे पसरला
आभा, आलोक, उजेड, तेज, दीप्ति, द्युती, प्रकाश, प्रभा

(physics) electromagnetic radiation that can produce a visual sensation.

The light was filtered through a soft glass window.
light, visible light, visible radiation
४. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / काल्पनिक वस्तु

अर्थ : धर्मग्रंथों में वर्णित वह तरल पदार्थ जिसे पीने से जीव अमर हो जाता है।

उदाहरण : समुद्र मंथन के समय निकले अमृत को लेकर देव और असुर आपस में लड़ने लगे।

पर्यायवाची : अमिय, अमी, अमृत, अमृतक, इम्रित, कीलाल, त्रिदशाहार, पीयूष, पेयूष, भक्तजा, मधु, रेत्र, श्रीबंधु, श्रीबन्धु, समुद्र नवनीतक, सुधा

पुराणात वर्णिलेले देवलोकीचे पेय,याच्या सेवनाने वृद्धावस्था वा मृत्यू येत नाही.

अमृत हे समुद्रमंथनातून निघालेल्या चौदा रत्नांपैकी एक आहे
अमृत, पीयूष, सुधा, सुधारस

(classical mythology) the food and drink of the gods. Mortals who ate it became immortal.

ambrosia, nectar
५. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु

अर्थ : शरीर की वह धातु जिससे उसमें बल, तेज और कान्ति आती है और सन्तान उत्पन्न होती है।

उदाहरण : वह वीर्य संबंधी रोग से पीड़ित है।

पर्यायवाची : इंद्रिय, इन्द्रिय, धातु, धातुप्रधान, धातुराजक, नुत्फा, पुंसत्व, पुंस्त्व, बीज, मज्जारस, रेत, रेतन, रेतस्, रेत्र, वीर्य, वृष्ण्य, शुक्र, शुचीरता, शुचीर्य, शुटीर्य, हीर

ज्यात शुक्राणू असतात अला नराच्या शरीरातील पदार्थ.

त्याने रक्त, लघवी, वीर्य हे सर्व तपासून घेतले.
धातू, रेत, शुक्र

The thick white fluid containing spermatozoa that is ejaculated by the male genital tract.

come, cum, ejaculate, seed, semen, seminal fluid
६. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / झाड़ी

अर्थ : एक पौधा जिसके फलों के बीज बहुत विषैले होते हैं।

उदाहरण : धतूरा भगवान शिव को प्रिय है।

पर्यायवाची : अष्टापद, कंचन, कनक, कितव, चामीकर, तामरस, तीक्ष्णकंटक, तीक्ष्णकण्टक, तूल, धतूरा, धत्तूर, धूर्त, निस्त्रैणपुष्पिक, पुरीमोह, मंदार, मदनक, मन्दार, वृहत्पाटली, शंकरप्रिय, शातकुंभ, शातकुम्भ, शिवप्रिय, शिवशेखर, सुमन, सुवर्ण, स्वर्णफल, हेमतरु

मादक व विषारी बी असणारे एक वनस्पती.

धतुर्‍याच फूल शिवाला वाहतात
धतुर, धतुरा, धोत्रा

Thorn apple.

datura, genus datura
७. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : घोंघे की तरह के एक समुद्री कीड़े का कड़ा अस्थि आवरण।

उदाहरण : कौड़ी से तरह-तरह के आभूषण और सजावट की चीज़ें बनती हैं।

पर्यायवाची : कपर्दक, कपर्दिका, काकनी, काकिणी, कौड़ी, नक्का, पणस्थि, बराट, वराट, वराटक, वराटिका, श्वेता

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।