पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से शिफा शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

शिफा   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : बटे हुए सूत या चमड़े की डोर (जिससे जानवरों आदि को चलाने या भगाने के लिए मारते हैं)।

उदाहरण : जानवरों को वश में रखने के लिए चाबुक का इस्तेमाल किया जाता है।

पर्यायवाची : कोड़ा, चाबुक, चुटक, तोदन, साँटा, सांटा, हंटर

घोड्यास, बैलास मारण्यासाठी काठीला दोरी, वादी वगैरे लावून केलेले साधन.

चाबकाचा फटका बसताच घोडा जोरात धावू लागला.
असूड, आसूड, कोरडा, चाबूक, हंटर

An instrument with a handle and a flexible lash that is used for whipping.

whip
२. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : जन्म देने वाली स्त्री।

उदाहरण : पुत्र कुपुत्र हो सकता है लेकिन माता कभी कुमाता नहीं हो सकती।
मेरी माँ एक साध्वी महिला हैं।

पर्यायवाची : अंबा, अम्बा, अम्मा, अम्माँ, अम्मां, अम्मीं, अल्ला, जननी, जन्मदात्री, धात्री, प्रजायिनी, प्रसू, महतारी, माँ, मां, माई, माता, मातारी, मातृ, मातृका, मादर, माया, मैया, वरारणि, वालिदा

जन्म देणारी स्त्री.

आई ही मुलांची पहिली गुरू आहे.
आई, जननी, जन्मदात्री, माउली, माऊली, माता, मातुश्री, मातोश्री, माय

A woman who has given birth to a child (also used as a term of address to your mother).

The mother of three children.
female parent, mother

३. संज्ञा / सजीव / वनस्पति

अर्थ : एक पौधा जिसकी जड़ मसाले के काम आती है।

उदाहरण : समय पर सिंचाई न होने के कारण हल्दी सूख गई।

पर्यायवाची : कावेरी, तमस्विनी, तुंगी, त्रियामा, दीर्घरागा, निशाह्वा, निशि, पवित्रा, पीता, पीतिका, प्रहर्षणी, मंगलप्रदा, मंगला, यामिनी, वरा, वरांगी, वरिष्ठा, वर्णदात्री, वर्णवती, वर्णविलासिनी, वेधमुख्यक, शिवा, शोभा, श्रीमत्, श्रीमान्, स्वर्णवर्णा, हरिद्रा, हलदी, हल्दी, हेमघ्ना, हेमरागिनी, हेर

ज्याचे मूळ मसाल्यात कामी येतात ते झाड.

जास्त पाण्यामुळे हळदीची शेती खराब झाली.
हळद

Widely cultivated tropical plant of India having yellow flowers and a large aromatic deep yellow rhizome. Source of a condiment and a yellow dye.

curcuma domestica, curcuma longa, turmeric
४. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग
    संज्ञा / सजीव / वनस्पति / झाड़ी

अर्थ : एक पौधे की जड़ जो मसाले और रँगाई के काम में आती है।

उदाहरण : हल्दी एक रोग प्रतिरोधक औषध है।

पर्यायवाची : कावेरी, तमस्विनी, तुंगी, त्रियामा, दीर्घरागा, निशाह्वा, निशि, पवित्रा, पीता, पीतिका, प्रहर्षणी, मंगलप्रदा, मंगला, यामिनी, लसा, वरा, वरांगी, वरिष्ठा, वर्णदात्री, वर्णवती, वर्णविलासिनी, शिवा, स्वर्णवर्णा, हरिद्रा, हलदी, हल्दी, हेमघ्ना, हेमरागिनी, हेर

ज्याची पूड मसाल्यात वापरतात ते हळदीच्या झाडाचे मूळ.

लग्नाच्या वेळी नवरानवरीच्या हाताला हळकुंड बांधतात
हळकुंड

Ground dried rhizome of the turmeric plant used as seasoning.

turmeric
५. संज्ञा / भाग

अर्थ : कमल का मूल जो पतले लम्बे डंठल के रूप में होता है।

उदाहरण : शीला कमल ककड़ी की सब्जी बना रही है।

पर्यायवाची : कमल ककड़ी, कमल कन्द, कमल मूल, कमलकंद, कमलककड़ी, कमलमूल, तंतुर, तंतुल, नलनीरुह, नलिनीरुह, पद्मकंद, पद्मकन्द, पौष्कर, भसिंड, भसिंडा, भसींड, भसींडा, भसीड, भसीडा, भिस्स, भिस्सा, मुरार, मृणाल, शालिनी, शिफाक, शिफाकंद, शिफाकन्द

पातळ लांब देठाच्या रूपात असलेले कमळाचे मूळ.

शीला कमळकंदाची भाजी बनवत आहे.
कमळकंद, कमळकाकडी, भिसीकांदे
६. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / लता

अर्थ : जमीन पर फैलने या किसी आधार पर चढ़ने वाला कोमल पतला पौधा।

उदाहरण : लता बड़े पेड़ों के सहारे भी ऊपर चढ़ती है।

पर्यायवाची : बल्ली, बेल, लता, लती, वल्लरि, वल्लरी, वल्लि, वल्लिका, वल्ली, वीरुध, वेल्लि, व्रतति, व्रतती, स्कंधा, स्कन्धा

एखाद्या गोष्टीच्या आधारे वाढणारी वनस्पती.

आमच्या दारात मोगर्‍याचा वेल आहे.
लता, वेल

A plant with a weak stem that derives support from climbing, twining, or creeping along a surface.

vine
७. संज्ञा / जातिवाचक संज्ञा
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : जल का वह प्राकृतिक प्रवाह जो किसी पर्वत से निकलकर निश्चित मार्ग से होता हुआ समुद्र या किसी दूसरे बड़े जल प्रवाह में गिरता है।

उदाहरण : गंगा, यमुना, सरस्वती, सतलुज, कावेरी, सरयू आदि भारत की प्रमुख नदियाँ हैं।

पर्यायवाची : अग्रु, अपगा, अर्णा, आपगा, आपया, कल्लोलिनी, कूलवती, तटनी, तटिनी, तरंगवती, तरंगालि, तरंगिणी, तरनि, दरिया, नदिया, नदी, निम्नगा, निर्झरणी, पर्वतजा, पुलिनवति, वहती, विरेफ, वेगगा, शैवलिनी, सरि, सरिता, सलिला, स्रोतवती, स्रोतस्विनी, ह्रदिनी

शेवटी समुद्राला जाऊन मिळणारा पाण्याचा प्रवाह.

गंगा, यमुना, कावेरी, शरयू, नर्मदा इत्यादी भारतातील प्रमुख नद्या आहेत.
आपगा, तटिनी, तटी, तरंगिणी, नदी, निम्नगा, सरिता

A large natural stream of water (larger than a creek).

The river was navigable for 50 miles.
river
८. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : एक औषधीय वनस्पति की सुगंधित जड़।

उदाहरण : जटामासी का उपयोग विभिन्न प्रकार की औषधों के निर्माण में होता है।

पर्यायवाची : अमृतजटा, जटामाँसी, जटामासी, जटाला, जटावती, जटि, नंदिनी, नकुली, नन्दिनी, नलद, नलदा, बालछड़, भूतजटा, मिषिका, मृगभक्षा, यवफल, वह्विनि, शिखा, सुलोमनी, सुलोमशा

९. संज्ञा / सजीव / वनस्पति

अर्थ : एक औषधीय वनस्पति।

उदाहरण : जटामासी की सुगंधित जड़ बहुत ही गुणकारी होती है।

पर्यायवाची : अमृतजटा, आमिषी, जटामाँसी, जटामांसी, जटामासी, जटाला, जटावती, जटि, नंदिनी, नकुली, नन्दिनी, नलद, नलदा, बालछड़, भूतकेश, भूतजटा, मिषिका, मृगभक्षा, यवफल, वह्विनि, शिखा, सुलोमनी, सुलोमशा

हिमालयात सापडणारी,उंच,सरळ वाढणारी एक बहूवर्षायू औषधी वनस्पती.

जटामांसीची मुळे खूप फायदेशीर असतात.
जटामांसी
१०. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : बालों का वह गुच्छा जो हिंदू लोग सिर के ऊपरी मध्य भाग में रखते हैं।

उदाहरण : आज-कल के अधिकांश हिंदू चुटिया नहीं रखते।

पर्यायवाची : चिरकी, चिरुकी, चुंदी, चुटइया, चुटिया, चुरकी, चूला, चोटी, शिखंडिका, शिखा, शिखापाश, सटा

हिंदू लोकांत डोक्याच्या मध्यभागी राखतात तो केसांचा झुपका.

आजकाल हिंदू शेंडी ठेवत नाहीत
शिखा, शेंडी

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।