पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से शाख शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

शाख   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : वृक्ष आदि के तने से इधर-उधर निकले हुए अंग।

उदाहरण : बच्चे आम की डालियों पर झूल रहे हैं।

पर्यायवाची : कांड, काण्ड, टेरा, डाल, डाली, शाख़, शाखा, शाला, शिफाधर, साख, साखा, स्कंध, स्कंधा, स्कन्ध, स्कन्धा

झाडाच्या खोडापासून निघणारी शाखा.

आंब्याच्या फांदीवर कावळ्याने आपले घरटे बनवले.
फांदी, शाखा

Any of the main branches arising from the trunk or a bough of a tree.

limb, tree branch
२. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : भगवान शिव के बड़े पुत्र जो युद्ध के देवता कहे जाते हैं।

उदाहरण : कार्तिकेय देव सेना के सेनापति हैं।

पर्यायवाची : अंबिकेय, अग्निभू, अम्बिकेय, आंबिकेय, आग्नेय, आम्बिकेय, कामजित, कार्तिक, कार्तिकेय, कार्त्तिकेय, कुमार, क्रौंचारि, क्रौञ्चदारण, गांगेय, गुह, चंद्रानन, तारकजित, तारकारि, दीप्तशक्ति, देवव्रत, द्वादशकर, पाण्मातुर, पावकात्मज, प्रिय, बाहुलेय, बाहुलेह, भवात्मज, मयूरकेतु, मयूरेश, महाशक्ति, महासेन, महिषार्दन, मारुताशन, रुद्रतेज, विशाक्ष, विशाख, शक्तिधर, शक्तिध्वज, शक्तिपाणि, शज, शरजन्मा, शांकरि, शिखिध्वज, शिखिवाहन, शिखीभू, शिखीश्वर, शूर-सेनप, शूरसेनप, षडानन, षाण्मातुर, सिद्धसेन, सेनानी, सेनापति, स्कंद, स्कन्द, हरिहय

देवांचा सेनापति व शंकराचा मोठा मुलगा.

स्कंद आजन्म ब्रम्हचारी होता अशी समजूत आहे
कार्तिकस्वामी, कार्तिकेय, स्कंद
३. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / झाड़ी

अर्थ : एक कँटीली झाड़ी जिसकी फलियाँ औषधि के काम आती हैं।

उदाहरण : वैद्यराज ने अपनी वाटिका में करंज लगा रखे हैं।

पर्यायवाची : कंजा, करंज, करंजा, करंजास, करंजुआ, करंजुवा, चिरबिल्व, पाणिमंथ, पाणिमन्थ, महावृक्ष, रोचन, व्याघ्र, सकंटक, सोमवल्क

औषधी उपयोग असणारी व ज्यास कडू वास येतो अशी वनस्पती.

अंगास खाज येत असल्यास करंजाच्या तेलाचा वापर करतात.
करंज, करज

Tropical tree with large prickly pods of seeds that resemble beans and are used for jewelry and rosaries.

bonduc, bonduc tree, caesalpinia bonduc, caesalpinia bonducella
४. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : किसी का पुत्र या पुत्री।

उदाहरण : हर संतान का यह कर्तव्य होता है कि वह अपने माता-पिता की सेवा करे।
आपके कितने बाल-बच्चे हैं?

पर्यायवाची : अनुबंध, अनुबन्ध, अपत्य, अयाल, आकाश-फल, आकाशफल, आल, औलाद, जहु, ताँती, तांती, नुत्फा, प्रसृति, बाल-बच्चा, लड़का-बाला, शाख़, संतति, संतान, सन्तति, सन्तान

प्राण्यांमध्ये प्रजननाद्वारे उत्पन्न होणारा त्याच जातीचा प्राणी.

राणी लक्ष्मीबाईला अपत्य नसल्यामुळे तिने दामोदराला दत्तक घेतले
अपत्य, मूल, मूलबाळ, संतती

The immediate descendants of a person.

She was the mother of many offspring.
He died without issue.
issue, offspring, progeny
५. संज्ञा / भाग

अर्थ : फल आदि का काटा या चीरा हुआ टुकड़ा।

उदाहरण : उसने सेब के चार कतरे किए।

पर्यायवाची : कतरा, कतला, टुकड़ा, फाँक, भाग, शाख़, हिस्सा

फळ इत्यादींचा कापलेला तुकडा.

आईने पेरूच्या चार फोडी केल्या
काप, खाप, छकल, तुकडा, फाक, फोड

A thin flat piece cut off of some object.

slice
६. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु

अर्थ : वे कठोर, लम्बे और नुकीले अवयव जो खुर वाले पशुओं के सिर पर दोनों ओर निकलते हैं।

उदाहरण : इस बैल का एक सींग टूट गया है।

पर्यायवाची : कूट, विषाण, शाख़, शृंग, सींग

जनावरांच्या डोक्यावरील एक टोकदार गात्र.

पोळ्याच्या सणाला बैलाच्या शिंगांना चमकी लावून सजवतात
शिंग

One of the bony outgrowths on the heads of certain ungulates.

horn
७. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : सींग की वह नली जिससे जर्राह शरीर का दूषित रक्त या मवाद चूसकर निकालते हैं।

उदाहरण : जर्राह सिंगी से घाव में से मवाद निकाल रहा है।

पर्यायवाची : सिंगी, सींगी

शरीरातील दूषित रक्त काढून टाकण्यासाठी वापरतात ते नळीसारखे यंत्र.

त्याच्या गळवाला तुंबडी लावावी लागेल.
तुंबडी
८. संज्ञा / भाग

अर्थ : किसी वर्ग विशेष का घटक या भाग जो अपने आप में पूर्ण भी होता है।

उदाहरण : इस संस्था के पाँच अंग हैं।

पर्यायवाची : अंग, अवयव, घटक, ब्रांच, शाख़, शाखा, संघटक

एखाद्या कुटुंबाचा, संस्थेचा वा व्यवस्थेचा स्वतंत्र भाग.

आमच्या दुकानाच्या शाखा सर्व प्रमुख शहरांमध्ये आहेत.
शाखा
९. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : हाथ, पैर, मुँह आदि शरीर के अंग।

उदाहरण : श्यामा हाथ-मुँह धो रही है।

पर्यायवाची : शाख़, हाथ-पाँव, हाथ-पैर, हाथ-मुँह

हाथ, पाय, तोंड इत्यादी शरीराचे अवयव.

श्यामा हातपाय धुवत आहे.
हाततोंड, हातपाय
१०. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : समुद्र में न मिलकर किसी नदी में मिलने वाली नदी।

उदाहरण : भीमा नदी, कृष्णा नदी की उपनदी है।

पर्यायवाची : उपनदी, शाख़, सहायक नदी

समुद्रास जाऊन न मिळता नदीला जाऊन मिळणारी नदी.

भीमा ही कृष्णेची उपनदी आहे.
उपनदी

A branch that flows into the main stream.

affluent, confluent, feeder, tributary
११. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / खाद्य
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : मैदे का बना एक प्रकार का पतरदार तिकोना नमकीन।

उदाहरण : मुझे सुहाल बहुत अच्छा लगता है।

पर्यायवाची : शाख़, सुहाल

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।