पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से बात शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

बात   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : किसी की कही हुई ऐसी अनोखी या महत्व की बात जिसका कहीं उल्लेख या चर्चा की जाय।

उदाहरण : अपने गुरु के बारे में उसकी उक्ति सुनकर हम सब हैरान हो गये।
पिता का कहा मानो।

पर्यायवाची : अभिलाप, अभिहिति, आख्याति, उकत, उकति, उकुति, उक्ति, उगत, उगार, उग्गार, उद्गार, कथन, कलाम, कहा, गदि, बतिया, बोल, वचन, वाद

बोललेली गोष्ट.

आपले आईवडील व गुरू यांची उक्ती कधीही विसरू नये.
उक्ती, उद्गार, कथन, बोल, बोलणे, म्हणणे, वचन

Something spoken.

He could hear them uttering merry speeches.
speech
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : किसी के बारे में कुछ कहने या बताने की क्रिया।

उदाहरण : आज के नेता सभा आदि में केवल समस्याओं का जिक्र करते हैं उनका समाधान नहीं।

पर्यायवाची : आशंसा, उल्लेख, चर्चा, ज़िक्र, जिक्र, निर्देश

एखाद्याच्याविषयी काही बोलण्याची किंवा सांगण्याची क्रिया.

पोलिस चौकशी चालू असताना त्याने रमेशच्या नावाचा उल्लेख केला.
उल्लेख

A remark that calls attention to something or someone.

She made frequent mention of her promotion.
There was no mention of it.
The speaker made several references to his wife.
mention, reference
३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान

अर्थ : वह जो किसी स्थान पर किसी समय में घटित होता हो।

उदाहरण : आज की अजीब घटना से सभी हैरान हो गए।

पर्यायवाची : घटना, वाकया, वाक़या, वाक़िया, वाकिया, वाक्या, वारदात

एखाद्या स्थळी व काळी घडणारी गोष्ट.

या पुस्तकात सध्याच्या राजकीय घटनांकडे लक्ष वेधले आहे.
आजच्या चमत्कारीक घटनेने सर्वच थक्क झाले.
घटना, घडामोड, प्रसंग

A single distinct event.

incident
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / संप्रेषण

अर्थ : आपस में बात करने या बोलने की क्रिया।

उदाहरण : वे लोग देश की आर्थिक स्थिति पर बातचीत कर रहे थे।
आजकल मेरी उससे बोल-चाल बंद है।
अनर्गल प्रलाप से बचना चाहिए।

पर्यायवाची : अनुकथन, आभाषण, आलापन, कलाम, गुफ़्तगू, गुफ्तगू, चर्चा, चैट, तकरीर, तक़रीर, प्रलाप, बतकही, बात-चीत, बातचीत, बोल-चाल, बोलचाल, वार्ता, वार्तालाप, वार्त्ता, संभाषण, संवाद, सम्भाषण, सम्वाद

The use of speech for informal exchange of views or ideas or information etc..

conversation
५. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / संप्रेषण

अर्थ : हित की बात बतलाने,अच्छी बात या अच्छा काम करने के लिए कहने का कार्य।

उदाहरण : गीता में भगवान कृष्ण द्वारा दिए गये उपदेश पूरे मानव समाज के लिए कल्याणकारी हैं।

पर्यायवाची : अनुदेश, उपदेश, शिक्षा

भल्याची गोष्ट सांगण्याची क्रिया.

स्वामीजीनी आपल्या उपदेशात कर्म करण्यावर जोर दिला
उपदेश

A sermon on a moral or religious topic.

homily, preachment
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुण

अर्थ : विशिष्ट होने की अवस्था या भाव या गुण।

उदाहरण : हीरे की विशिष्टता यह है कि वह अँधेरे में भी चमकता है।

पर्यायवाची : इम्तियाज इम्तियाज़, उपधान, ख़ासियत, ख़ूबी, खासियत, खूबी, फीचर, विशिष्टता, विशेषता, सिफत, सिफ़त, हुस्न

निराळा गुण.

संस्कृतप्रचुरता हे त्याच्या लिखाणाचे वैशिष्ट्य आहे.
खासियत, खुबी, विशेष, वैशिष्ट्य

A distinguishing quality.

characteristic
७. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान

अर्थ : सिखाये या सीखे जाने वाले हित के कथन।

उदाहरण : हमारे महाकाव्यों से हमें यह सीख मिलती है कि सदा सत्य की ही विजय होती है।

पर्यायवाची : ज्ञान, तम्बीह, नसीहत, शिक्षा, सबक, सीख

शिकवण किंवा मिळणारी गोष्ट.

आपल्या महाकाव्यांतून आपल्याला शिकवण मिळते की नेहमी सत्याचाच विजय होतो.
ज्ञान, धडा, बोध, शिकवण

The significance of a story or event.

The moral of the story is to love thy neighbor.
lesson, moral
८. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त

अर्थ : वह बात आदि जो छिपी हुई हो।

उदाहरण : चोर ने पुलिस के सामने चोरी का रहस्य खोल दिया।
उसका जीवन आज भी मेरे लिए रहस्य बना हुआ है।

पर्यायवाची : इसरार, इस्रार, कूट, भेइ, भेउ, भेद, मर्म, रहस्य, राज, राज़

इतरांपासून लपवलेली एखादी गोष्ट.

त्याचे रहस्य आम्हाला कळले आहे.
गुपित, गूज, रहस्य

Something that should remain hidden from others (especially information that is not to be passed on).

The combination to the safe was a secret.
He tried to keep his drinking a secret.
secret
९. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त

अर्थ : विशेष महत्व का कोई कथन अथवा दृढ़, निश्चित या प्रामाणिक मत, विचार या सिद्धान्त।

उदाहरण : जहाँ यह बात किसी के कान में पड़ी कि, सारा मामला बिगड़ जाएगा।

एखादे अत्यंत महत्त्वाचे कथन किंवा तथ्यपूर्ण मत, विचार किंवा सिद्धांत.

जर ही गोष्ट कोणाच्या कानावर पडली, तर सर्व मामला बिघडून जाईल.
गोष्ट
१०. संज्ञा / निर्जीव / घटना

अर्थ : कोई ऐसी घटना या कार्य जिसकी लोगों में विशेष चर्चा हो।

उदाहरण : बात फैलते देर नहीं लगती है।

लोकांत विशेष चर्चा होईल अशी एखादी घटना किंवा कार्य.

अशी गोष्ट पसरण्यास वेळ लागत नाही.
गोष्ट

Idle gossip or rumor.

There has been talk about you lately.
talk, talk of the town
११. संज्ञा

अर्थ : ऐसी उक्ति, कथन या कार्य जिसमें कुछ विशिष्ट कौशल या चमत्कार हो या जिससे प्रभावित होकर लोग प्रशंसा करें।

उदाहरण : उनकी हर बात में एक बात होती है।

१२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / संप्रेषण

अर्थ : अपना बचाव करने या कोई उद्देश्य सिद्ध करने के लिए कही हुई झूठी बात।

उदाहरण : वह सरदर्द का बहाना बनाकर विद्यालय नहीं गया।

पर्यायवाची : अपदेश, केवा, धंधला, बहाना, मिस, हीला

आपल्या उद्दीष्टपूर्तीसाठी सांगितलेली खोटी सबब.

तो आजारी असल्याचा बहाणा करून घरी राहिला
त्याने मैत्रीच्या मिषाने बोलावून विश्वासघात केला.
ढोंग, नाटक, निमित्त, बतावणी, बहाणा, मिष, सोंग

A defense of some offensive behavior or some failure to keep a promise etc..

He kept finding excuses to stay.
Every day he had a new alibi for not getting a job.
His transparent self-justification was unacceptable.
alibi, exculpation, excuse, self-justification
१३. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : थाइलैंड में चलने वाली मुद्रा।

उदाहरण : एक बात लगभग साढ़े अड़तीस इराक़ी दीनार के बराबर होता है।

पर्यायवाची : टिकल

The basic unit of money in Thailand.

baht, tical

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।