पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से पुर शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

पुर   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / स्थान / पौराणिक स्थान

अर्थ : पृथ्वी के ऊपर-नीचे के कुछ कल्पित स्थान, पुराणानुसार जिनकी संख्या चौदह है।

उदाहरण : धर्म ग्रंथों के अनुसार सात लोक ऊपर हैं और सात नीचे।

पर्यायवाची : तबक, तबक़, भुवन, लोक

पुराणात कल्पिलेले पृथ्वीच्या वर आणि खाली असणारे सात सात विभाग.

पुराणात सात लोक व सात पाताळ मिळून चौदा भुवनांचा उल्लेख येतो
भुवन

A place that exists only in imagination. A place said to exist in fictional or religious writings.

fictitious place, imaginary place, mythical place
२. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : एक काँटेदार पेड़ से प्राप्त गोंद जो सुगंध के लिए जलाया जाता है।

उदाहरण : उसने दुकान से गुग्गुल और लोहबान खरीदा।

पर्यायवाची : गुग्गुल, गूगल, गूगुल, दिव्य, देवेष्ट, दैत्यमेदज, नकतंचर, नक्तञ्चर, पलंकष, पलंकषा, पलंकषी, भवाभीष्ट, मुकल, वंशपीत, वेष्टन, श्रीवास, श्रीवासक

गुग्गुळाच्या झाडाचा गोंद.

गुग्गुळ हा सुगंधी असतो व ह्याला धुपासारखे वापरतात.
गुग्गुळ

An aromatic gum resin obtained from various Arabian or East African trees. Formerly valued for worship and for embalming and fumigation.

frankincense, gum olibanum, olibanum, thus
३. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : चमड़े का वह बड़ा डोल जिसके द्वारा बैलों की सहायता से खेतों की सिंचाई के लिए पानी खींचा जाता है।

उदाहरण : नलकूप, नहर आदि के अभाव में किसान पुरवट, रहट आदि से खेत की सिंचाई करते हैं।

पर्यायवाची : चरस, चरसा, पुरवट, मोट

शेतीच्या सिंचनाकरिता बैलांकडून विहीर वगैरेंतील पाणी वर काढण्याची चमड्याची पिशवी.

शेतकरी मोटेच्या मदतीने जमीन भिजवतो.
मोट
४. संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : वह स्थान जहाँ वेश्याएँ पेशा करती हैं।

उदाहरण : वेश्यावृत्ति पर पाबंदी लगने के बाद वेश्यालय अपने आप बंद हो जायेंगे।

पर्यायवाची : अड्डा, कोठा, चकला, रंडीखाना, रंडीपाड़ा, वेश्यालय

वेश्या जेथे राहतात ते ठिकाण.

वेश्यावृत्तीवर आळा घातला म्हणजे वेश्यालये आपोआप बंद पडतील.
कुंटणखाना, वेश्यागार, वेश्यालय, वेश्याश्रय

५. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति
    संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : शत्रुओं से बचाव के लिए बनाया हुआ वह सुदृढ़ स्थान (विशेषतः किसी पहाड़ी पर स्थित) जो चारदीवारी द्वारा चारों तरफ से घिरा होता है।

उदाहरण : छत्रपति शिवाजी के किले स्थापत्य कला के अच्छे उदाहरण हैं।

पर्यायवाची : आसेर, क़िला, किला, कोट, गढ़, चय, दुर्ग

भोवताली चर, तट इत्यादी करून राहण्यासाठी तयार केलेले सुरक्षित स्थळ.

शिवाजी महाराजांच्या पदरी तीनशे साठ किल्ले होते
किल्ला, गड, दुर्ग

A fortified defensive structure.

fort, fortress
६. संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : मनुष्य की वह बस्ती जो गाँव और कस्बे से बहुत बड़ी होती है और जिसमें सब तरह के बहुत-से लोग रहते और बाज़ार होते हैं।

उदाहरण : मुम्बई भारत का सबसे बड़ा शहर है।

पर्यायवाची : तमस, तमस्, नगर, नगरी, शहर, सिटी, स्थानक

मोठ्या वस्तीचे व सर्व पदार्थ जेथे मिळू शकतात असे ठिकाण.

मुंबई एक मोठे नगर आहे
नगर, शहर
७. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : चीज़ें, सामान आदि रखने का कमरा।

उदाहरण : भंडार घर में चूहों की भरमार है।

पर्यायवाची : कोठा, कोठार, कोठी, कोष्ठ, भंडार, भंडार कक्ष, भंडार कोष्ठ, भंडार गृह, भंडार घर, भंडारगृह, भंडारघर, भण्डार, स्कंध, स्कन्ध

वस्तू इत्यादी साठवण्याचे किंवा ठेवण्याची जागा.

वाणसामान आणि इतर गृहोपयोगी वस्तू ह्या भांडारात आहेत.
कोठार, गोदाम, भांडागार, भांडार, भांडारखाना, भांडारगृह

A room in which things are stored.

storage room, storeroom, stowage
८. संज्ञा / निर्जीव / स्थान

अर्थ : वह स्थान जहाँ कोई रहता हो।

उदाहरण : स्वच्छ और हवादार आवास स्वास्थ्य के लिए लाभदायक होता है।
यह पेड़ ही इन पक्षियों का बसेरा है।
कई लोग ऐसे हैं जिनके पास छत नहीं है।

पर्यायवाची : अधिवास, अधिष्ठान, अबास, अवसथ, अवस्थान, अवस्थापन, आगार, आवास, आस्थिति, आस्पद, गरीबखाना, गेह, घर, छत, निवास, निवास स्थान, निवास-स्थान, मसकन, रहाइश, रहायश, रिहाइश, रिहायश, रैन बसेरा, वास

Housing that someone is living in.

He built a modest dwelling near the pond.
They raise money to provide homes for the homeless.
abode, domicile, dwelling, dwelling house, habitation, home
९. संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान
    संज्ञा / भाग

अर्थ : घर का वह भीतरी भाग जिसमें स्त्रियाँ रहती हैं।

उदाहरण : नौकरानी जनानखाने की सफाई कर रही है।

पर्यायवाची : अंतःपुर, अंतर्वेश्म, अंतेवर, अन्तःपुर, अन्तर्वेश्म, अन्तेवर, अवरोध, अवरोधन, जनानखाना, ज़नानख़ाना, हरम, हरमसरा

जेथे स्रियांचा वावर असायचा असा घराच्या आतील भाग.

ती अंतःपुरात काम करत होती
अंतःपुर

Living quarters reserved for wives and concubines and female relatives in a Muslim household.

hareem, harem, seraglio, serail
१०. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु

अर्थ : किसी प्राणी के सब अंगों का समूह जो एक इकाई के रूप में हो।

उदाहरण : शरीर को स्वस्थ रखने के लिए व्यायाम करें।

पर्यायवाची : अंग, अजिर, अवयवी, इंद्रियायतन, इन्द्रियायतन, कलेवर, काया, गात, चोला, जिस्म, तन, तनु, तनू, देह, धाम, पिंड, पिण्ड, पुद्गल, बदन, बॉडी, मर्त्य, योनि, रोगभू, वपु, वर्ष्म, वर्ष्मा, वेर, शरीर, सिन, स्कंध, स्कन्ध

सजीवांचे सर्व अवयव मिळून बनणारी रचना.

आपले शरीर पाच महाभूतांपासून बनलेले आहे.
अंग, काया, कुडी, कूड, देह, शरीर
११. संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : साधारण गाँव से बड़ी और शहर से छोटी बस्ती।

उदाहरण : इस कस्बे की आबादी लगभग आठ हजार होगी।

पर्यायवाची : कसबा, कस्बा

An urban area with a fixed boundary that is smaller than a city.

They drive through town on their way to work.
town

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।