पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से निकलना शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

निकलना   क्रिया, देशज

१. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / शारीरिक कार्यसूचक

अर्थ : बाहर आना या बाहर होना।

उदाहरण : साँप बिल से निकला।

पर्यायवाची : निर्गत होना, बहरियाना, बाहर आना, बाहर होना

Come out of.

Water issued from the hole in the wall.
The words seemed to come out by themselves.
come forth, come out, egress, emerge, go forth, issue
२. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : मिली, सटी या लगी हुई चीज़ आदि का अलग होना।

उदाहरण : कमीज़ का बटन निकल गया है।
क़िताब के पन्ने निकल रहे हैं।
सीलन के कारण दीवार का सीमेंट उधड़ रहा है।

पर्यायवाची : अलग होना, उकलना, उकिड़ना, उकिलाना, उखड़ना, उखरना, उचटना, उचड़ना, उचरना, उतरना, उधड़ना, टूटना, पृथक होना

लावलेली वा जोडलेली गोष्ट दूर होणे.

बाटलीचे झाकण निघाले.
निघणे

Come apart.

The two pieces that we had glued separated.
divide, part, separate
३. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / निर्माणसूचक

अर्थ : आकाश स्थित ग्रह, नक्षत्रों आदि का क्षितिज से या अपनी जगह से ऊपर आना या दिखाई देना।

उदाहरण : सूर्य पूरब में निकलता है।

पर्यायवाची : उअना, उगना, उठना, उदय होना, उदित होना

ग्रह, नक्षत्रे इत्यादी क्षितिजावर येणे.

सूर्य पूर्वेला उगवतो
पूर्वेला सूर्याचा उदय होतो
उगवणे, उदय होणे, उदयास येणे, उदित होणे

Come up, of celestial bodies.

The sun also rises.
The sun uprising sees the dusk night fled....
Jupiter ascends.
ascend, come up, rise, uprise
४. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / गतिसूचक

अर्थ : किसी प्राणी का एक स्थान से दूसरे स्थान पर पहुँचने के लिए चलना।

उदाहरण : मंत्री महोदय अब यहाँ से जाएँगे।

पर्यायवाची : अभिसरना, अभिसारना, गमन करना, चलना, जाना, प्रस्थान करना, रवाना होना, रुख करना

दुसर्‍या ठिकाणी पोहोचण्यासाठी एक ठिकाण सोडणे.

राम घरी गेला
आता मी येतो.
जाणे, निघणे, येणे

Move away from a place into another direction.

Go away before I start to cry.
The train departs at noon.
depart, go, go away
५. क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : वाहन आदि का एक स्थान से दूसरे स्थान पर जाने के लिए शुरू होना।

उदाहरण : यह रेल दस बजे वाराणसी के लिए प्रस्थान करेगी।

पर्यायवाची : खुलना, चलना, छुटना, छूटना, प्रस्थान करना, रवाना होना

Leave.

The family took off for Florida.
depart, part, set forth, set off, set out, start, start out, take off
६. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : अपने उद्गम स्थान से प्रकट होना।

उदाहरण : गंगा गंगोत्री से निकलती है।

पर्यायवाची : निर्गत होना, प्रादुर्भूत होना

उगम पावणे.

गंगा गंगोत्रीला उगम पावते.
उगम पावणे, निघणे

Come out of.

Water issued from the hole in the wall.
The words seemed to come out by themselves.
come forth, come out, egress, emerge, go forth, issue
७. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : अभियोग, दोष आदि से छुटकारा पाना या बरी होना।

उदाहरण : इस इलाक़े का मशहूर गुंडा कल ही जेल से छूटा है।

पर्यायवाची : छुटना, छूटना, बरी होना, मुक्त होना, रिहा होना

आरोप, कैद, घोटाळा इत्यादीतून मोकळे होणे.

तो कालच तुरुंगातून सुटला.
मुक्त होणे, सुटका होणे, सुटणे

Grant freedom to. Free from confinement.

free, liberate, loose, release, unloose, unloosen
८. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / कार्यसूचक

अर्थ : किसी स्थान, परिस्थिति आदि से होकर आना या जाना।

उदाहरण : मैं उस गली से गुजर रहा था तब ही उसने मुझे देख लिया।

पर्यायवाची : गुजरना, गुज़रना

एखाद्या ठिकाणापासून पुढे जाणे.

मी त्या गल्लीतून जात होतो तेव्हा त्याने मला पाहिले.
जाणे
९. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : किसी परीक्षा आदि में सफलता हासिल करना।

उदाहरण : आप इस परीक्षा में उत्तीर्ण हुए।

पर्यायवाची : उत्तीर्ण करना, उत्तीर्ण होना, क्वॉलिफाई करना, क्वॉलिफाई होना, खरा उतरना, पास करना, पास होना, सफल होना

Go successfully through a test or a selection process.

She passed the new Jersey Bar Exam and can practice law now.
make it, pass
१०. क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : काल के मान की दृष्टि से घटना, बात आदि का वर्तमान से होते हुए भूत में जाना।

उदाहरण : हमारी शादीशुदा जिंदगी के तीस साल बीत गए।

पर्यायवाची : कटना, गुजरना, गुज़रना, ढलना, बीतना, भुगतना, व्यतीत होना, होना

११. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया / भौतिक अवस्थासूचक

अर्थ : माल की खपत या बिक्री होना।

उदाहरण : आज उसका सारा माल शाम से पहले ही बिक गया।

पर्यायवाची : उठना, खपना, बिकना, बिकाना, बिक्री होना, विक्रीत होना

विकले जाणे.

संध्याकाळच्या आधीच त्याचा सर्व माल खपला.
खपणे

Be sold at a certain price or in a certain way.

These books sell like hot cakes.
sell
१२. क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : मेल या दल आदि में से अलग होना।

उदाहरण : वह काँग्रेस से निकल गया।
कबूतर अपने झुंड से टूट गया।

पर्यायवाची : अरगाना, अलग होना, टूटना, पृथक होना, फूटना, हटना

ऐक्य किंवा पक्षापासून वेगळा होणे.

तो काँग्रेसमधून बाहेर पडला.
फुटणे, बाजूला होणे, बाहेर पडणे, वेगळे होणे, सोडणे

Remove oneself from an association with or participation in.

She wants to leave.
The teenager left home.
She left her position with the Red Cross.
He left the Senate after two terms.
After 20 years with the same company, she pulled up stakes.
depart, leave, pull up stakes
१३. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / गतिसूचक

अर्थ : किसी ठोस पदार्थ का गलकर या अपना आधार छोड़कर द्रव रूप में किसी ओर चलना।

उदाहरण : उसके फोड़े से पीब बह रहा है।

पर्यायवाची : बहना

नाक, व्रण, पू वगैरे वा गळते भांडे ह्यांतून पाणी इत्यादी बाहेर येणे.

व्रणातून पू वाहत होता.
गळणे, पाझरणे, वाहणे, स्रवणे

Move along, of liquids.

Water flowed into the cave.
The Missouri feeds into the Mississippi.
course, feed, flow, run
१४. क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : सिलाई, बुनाई के टाँके अलग होना।

उदाहरण : इस पैंट की सिलाई उधड़ गई है।

पर्यायवाची : उकचना, उकसना, उकिसना, उखड़ना, उखरना, उचड़ना, उचरना, उधड़ना, खुलना

विणलेल्या, शिवलेल्या गोष्टींची वीण किंवा शिवण निघणे.

ह्यी विजार उसवली.
उधडणे, उसवणे

Become or cause to become undone by separating the fibers or threads of.

Unravel the thread.
unknot, unpick, unravel, unscramble, untangle
१५. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया / भौतिक अवस्थासूचक
    क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : दाने या घाव के रूप में शरीर पर उत्पन्न होना।

उदाहरण : गर्मी के दिनों में शुभम के शरीर पर दाने निकलते हैं।

पर्यायवाची : फलना, फूटना

पुरळ, घामोळी इत्यादी दिसायला लागणे (इत्यादींचा उद्भव होणे).

उन्हाळ्यात अंगावर खूप घामोळ्या उठतात.
उठणे, येणे

Appear on the skin.

A rash erupted on her arms after she had touched the exotic plant.
erupt
१६. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : पीछे रह जाना।

उदाहरण : मुझे जहाँ उतरना था वह स्टेशन छूट गया।

पर्यायवाची : छुटना, छूटना

पाठीमागे राहणे.

मला ज्या रेल्वे स्थानकावर उतरायचे होते ते स्थानक निघून गेले.
निघून जाणे

Leave behind unintentionally.

I forgot my umbrella in the restaurant.
I left my keys inside the car and locked the doors.
forget, leave
१७. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : किसी अंकित चिह्न आदि का न रहना।

उदाहरण : सर्फ से कपड़े के दाग, धब्बे छूट जाते हैं।

पर्यायवाची : उड़ना, छुटना, छूटना, मिटना, हटना

नाहीसे होणे.

हा डाग धुतल्यावर जाईल.
जाणे, निघणे
१८. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : रंग, चमक आदि का धीमा पड़ जाना।

उदाहरण : एक ही धुलाई में कपड़े का रंग उड़ गया।

पर्यायवाची : उड़ जाना, उड़ना, उतरना, फीका पड़ना

रंग इत्यादी फिके होणे.

एका धुण्यातच ह्या कपड्याचा रंग उडाला.
उडणे, विटणे
१९. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : किसी पुस्तक आदि का छप कर आना।

उदाहरण : उनकी कविता की एक और नई पुस्तक निकली है।

पर्यायवाची : प्रकाशित होना

एखादे पुस्तक इत्यादी छापून लोकांपुढे येणे.

त्यांचे कवितेचे एक नवीन पुस्तक निघाले.
निघणे, प्रकाशित होणे

Prepare and issue for public distribution or sale.

Publish a magazine or newspaper.
bring out, issue, publish, put out, release
२०. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : किसी चिह्न आदि का उभरना।

उदाहरण : अत्यधिक गर्मी के कारण सारे शरीर में घमौरियाँ उठ गई हैं।

पर्यायवाची : उठना, निकल आना

पुरळ, साथ इत्यादी दिसावयास लागणे वा बाहेर पडणे वा उद्भवणे.

त्याच्या अंगावर घामोळे उठले आहे.
उठणे, येणे
२१. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : प्रमाणित या साबित होना।

उदाहरण : आखिर मेरी ही बात सच निकली।

पर्यायवाची : ठहरना, प्रमाणित होना, साबित होना, सिद्ध होना

सिद्ध होणे.

शेवटी माझीच गोष्ट खरी ठरली.
ठरणे

Be shown or be found to be.

She proved to be right.
The medicine turned out to save her life.
She turned up HIV positive.
prove, turn out, turn up
२२. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / शारीरिक कार्यसूचक

अर्थ : अनायास उच्चरित होना।

उदाहरण : गोली लगते ही गाँधीजी के मुख से हे राम निकला।
साँप को देखकर बच्चे के मुख से चीख निकली।

अनायासे वा सहज उच्चारण होणे.

तिच्या मुखातून राम हा शब्द निघाला.
निघणे
२३. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : किसी ओर बढ़ा हुआ होना।

उदाहरण : इस मेज का कोना थोड़ा निकला है।

एखादी वस्तू पुढे आलेली असणे वा वस्तूचा एखादा भाग पुढे आलेला असणे.

पुस्तकाचा कोना बाहेर आला आहे.
बाहेर निघणे, बाहेर येणे
२४. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : कोई नई वस्तु तैयार होना या नई बात का पता चलना।

उदाहरण : टाटा से कार के चार नए मॉडल निकले हैं।

पर्यायवाची : आविष्कृत करना

एखादी नवी वस्तू तयार करणे अथवा शोधणे अथवा बाजारात आणणे.

ह्या कंपनीने चार नव्या मोटारी काढल्या आहेत.
काढणे

Make something new, such as a product or a mental or artistic creation.

Her company developed a new kind of building material that withstands all kinds of weather.
They developed a new technique.
develop
२५. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : हिसाब होने पर कुछ धन किसी के जिम्मे ठहरना।

उदाहरण : आप पर मेरे पाँच रुपए निकलते हैं।

हिशोब पूर्ण झाल्यानंतर पैसे मिळायचे असणे.

तुमच्याकडून मला पाच रुपये येणे आहे.
येणे असणे
२६. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : पास से जाता रहना या हाथ में न रहना।

उदाहरण : ग़लत आदतों के कारण उसकी नौकरी निकल गई।

पर्यायवाची : चला जाना, हाथों से निकल जाना, हाथों से निकलना

पाशी असलेली गोष्ट पाशी न राहणे.

वाईट सवयींमुळे त्याची नोकरी गेली.
जाणे, हातातून जाणे
२७. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : प्रचलित या जारी होना।

उदाहरण : यहाँ तो रोज़ नए-नए फैशन के कपड़े निकलते हैं।

प्रचलित वा चालू होणे.

हजार रुपयाची नवीन नोट निघाली आहे.
निघणे
२८. क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : शरीर पर धारण की हुई या पहनी हुई चीज का वहाँ से हटाये जाने पर अलग होना।

उदाहरण : क्या तुम्हारे कपड़े, जूते और मोजे उतर गए?

पर्यायवाची : उतरना, खुलना

२९. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया
    क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : समय पर न पहुँचने के कारण न मिलना।

उदाहरण : मेरी दस बजे की ट्रेन छूट गई।

पर्यायवाची : चला जाना, छुटना, छूटना

वेळेवर न पोहचल्याकारणाने न मिळणे.

दहा वाजून बारा मिनिटांची लोकल चुकली.
चुकणे, सुटणे
३०. क्रिया / होना क्रिया / घटनासूचक

अर्थ : आघात, दाब आदि पड़ने पर अपने स्थान से उछलकर वेगपूर्वक किसी चीज का कुछ दूर जा गिरना।

उदाहरण : उसने अपनी बायीं तरफ छलांग लगाकर कैच लपकने की कोशिश की और गेंद छिटक गई।

पर्यायवाची : गिरना, छटकना, छिटकना, छुटना, छूटना

३१. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : पैदा या उत्पन्न होना।

उदाहरण : इस साल खेतों में अत्यधिक अनाज उत्पन्न हुआ।

पर्यायवाची : उगना, उगवना, उतपनना, उत्पन्न होना, उपजना, पैदा होना

पैदास होणे.

या वर्षी धान्याचे अत्याधिक उत्पादन झाले.
उत्पन्न होणे, उत्पादणे, उत्पादन होणे, उपज होणे

Increase in size by natural process.

Corn doesn't grow here.
In these forests, mushrooms grow under the trees.
Her hair doesn't grow much anymore.
grow

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।