पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से नंदिनी शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

नंदिनी   संज्ञा

१. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : मादा संतान।

उदाहरण : पुत्री पराये घर का धन होती है।
सीता जनक की पुत्री थीं।

पर्यायवाची : आत्मजा, आत्मसमुद्भवा, आत्मोद्भवा, कन्या, जाई, तनया, तनुजा, तनूजा, तनैया, दायदा, दायदी, दुहिता, धिय, धिया, धी, धीय, धीया, धेरी, नन्दिनी, पुत्री, बच्ची, बिटिया, बेटी, लड़की, सुता

स्त्री संतती.

सीता राजा जनकची मुलगी होती.
माझ्या भावाची मुलगी परीक्षेत पहिली आली.
त्यांनी आपल्या गीतांना आपल्या आईच्या ओवांची दुहिता म्हटले आहे.
आत्मजा, कन्यका, कन्या, तनया, तनुजा, दुहिता, पुत्री, पोरगी, बेटी, मुलगी, लेक, सुता

A female human offspring.

Her daughter cared for her in her old age.
daughter, girl
२. संज्ञा / व्यक्तिवाचक संज्ञा
    संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : शिव की पत्नी।

उदाहरण : पार्वती भगवान गणेश की माँ हैं।

पर्यायवाची : अंबा, अंबिका, अचलकन्या, अचलजा, अद्रि-कन्या, अद्रि-तनया, अद्रिकन्या, अद्रिजा, अद्रितनया, अपरना, अपर्णा, अम्बा, अम्बिका, आर्या, इला, उमा, गिरिजा, गौरी, जग जननी, जग-जननी, जगजननी, जगत् जननी, जगत्-जननी, जगदीश्वरी, जगद्जननी, जया, त्रिभुवनसुंदरी, त्रिभुवनसुन्दरी, देवेशी, नंदा, नन्दा, नन्दिनी, नित्या, पंचमुखी, पञ्चमुखी, पर्वतजा, पार्वती, भगवती, भवभामिनी, भववामा, भवानी, भव्या, मंगला, महागौरी, महादेवी, मृड़ानी, रुद्राणी, वृषाकपायी, शंकरा, शंकरी, शंभुकांता, शताक्षी, शम्भुकान्ता, शिवा, शैलकन्या, शैलकुमारी, शैलजा, शैलसुता, शैलेयी, सुनंदा, सुनन्दा, हिमजा, हिमसुता, हिमालयजा, हेमसुता, हैमवती

जिला देवता म्हणून पुजतात ती हिमालयाची मुलगी व शंकराची पत्नी.

पार्वती ही गणेश व कार्तिकेय यांची आई होय.
अंबा, अंबिका, अपर्णा, आदिमाया, उमा, गिरिजा, गौरी, जगदंबा, जगदंबिका, दुर्गा, पार्वती, भगवती, भवानी, महादेवी, शिवपत्नी, शिवा
३. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : भारत की एक प्रधान नदी जिसको धर्म ग्रन्थों में मोक्षदायिनी कहा गया है।

उदाहरण : धर्म-ग्रन्थों के अनुसार राजा भगीरथ ने गङ्गा को स्वर्ग से पृथ्वी पर उतारा।

पर्यायवाची : अद्रि-तनया, अद्रि-तनया नदी, अद्रिजा, अद्रिजा नदी, अद्रितनया, अद्रितनया नदी, अध्वगा, अध्वगा नदी, अमरपगा, अमरपगा नदी, उग्रशेखरा, उग्रशेखरा नदी, गंगा, गंगा नदी, गङ्गा, गङ्गा नदी, गांदिनी, गांदिनी नदी, गान्दिनी, गान्दिनी नदी, गायत्री, गायत्री नदी, जाह्नवी, जाह्नवी नदी, त्रिधारा, त्रिधारा नदी, त्रिपथगा, त्रिपथगा नदी, त्रिमार्ग गामिनि, त्रिमार्ग गामिनि नदी, त्रिमार्गगा, त्रिमार्गगा नदी, त्रिमार्गा, त्रिमार्गा नदी, त्रिमार्गी, त्रिमार्गी नदी, देवकुल्या, देवकुल्या नदी, धर्मद्रवी, धर्मद्रवी नदी, धात्री, धात्री नदी, नंदिनी नदी, नन्दिनी, नन्दिनी नदी, पुरंदरा, पुरंदरा नदी, पुरन्दरा, पुरन्दरा नदी, पुष्यगर्भा, पुष्यगर्भा नदी, भद्रसोमा, भद्रसोमा नदी, भागीरथी, भागीरथी नदी, मंदाकिनी, मंदाकिनी नदी, मधुमती, मधुमती नदी, मन्दाकिनी, मन्दाकिनी नदी, महाभद्रा, महाभद्रा नदी, महाविल, महाविल नदी, मालिनी, मालिनी नदी, वृषारणी, वृषारणी नदी, वृषाश्रिता, वृषाश्रिता नजी, वैष्णवी, वैष्णवी नदी, शुभ्रा, शुभ्रा नदी, सुरधुनी, सुरधुनी नदी, सुरनदी, सुरसरि, सुरसरि नदी, स्वर्णधुनी, स्वर्णधुनी नदी, स्वर्वापी, स्वर्वापी नदी, हैमवती, हैमवती नदी

A large natural stream of water (larger than a creek).

The river was navigable for 50 miles.
river
४. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : एक देवी जिन्होंने अनेक असुरों का वध किया और जो आदि शक्ति मानी जाती हैं।

उदाहरण : नवरात्र में लोग जगह-जगह दुर्गा की प्रतिमा स्थापित करते हैं।

पर्यायवाची : अपरा, अपराजिता, अपर्णा, अमृतमालिनी, अष्टभुजा, आदि शक्ति, आदिशक्ति, आद्या, आर्या, इंद्राणी, इड़ा, इन्द्राणी, ईशा, ईशानी, ईसानी, उग्रा, कल्याणी, कालदमनी, कौशिकी, गायत्री, गौतमी, चामुंडा, चामुंडेश्वरी, चामुंडेश्वरी देवी, चामुण्डा, जगदंबा, जगदंबिका, जगदम्बिका, जगन्माता, जगन्मोहिनी, जया, त्रिदशेश्वरी, त्रिनयना, त्रिभुवनसुंदरी, त्रिभुवनसुन्दरी, त्वाष्टी, दुर्गा, देवी, नंदा, नन्दा, नन्दिनी, नैऋती, परमेश्वरी, पर्वतात्मजा, प्रगल्भा, बहुभुजा, ब्राह्मी, भालचंद्र, भालचन्द्र, भूतनायिका, मंगलचंडिका, मंगलचण्डिका, मंजुनाशी, महाप्रकृति, महामाया, महायोगेश्वरी, महाश्वेता, महिषासुरमर्दिनी, महोग्रा, मातेश्वरी, माया, योगमाता, योगीश्वरी, योगेश्वरी, रेवती, ललिता, वज्रा, वरवर्णिनी, वरालिका, वामदेवी, वार्त्ता, विजया, विश्वकाया, वृषध्वजा, वैष्णवी, शंभुकांता, शताक्षी, शम्भुकान्ता, शांभवी, शाक्री, शाम्भवी, शारदा, शिवसुंदरी, शिवसुन्दरी, शिवा, शिवानी, शुंभघातिनी, शुंभमर्दिनी, शुद्धि, शुभंकरी, शुम्भघातिनी, शुम्भमर्दिनी, सर्वमंगला, सिंहवाहिनी, सौम्या, हयग्रीवा

असूरांचा वध करणारी एक देवी.

दुर्गेने महिशासूर,शूंभ,निशूंभ इत्यादी राक्षसाचा संहार केला.
आदिशक्ती, चंडी, दुर्गा, महाकाली
५. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : हिंदू धर्मग्रंथों में वर्णित एक गाय जो वशिष्ठ मुनि के पास थी।

उदाहरण : नंदिनी की सेवा करके राजा दिलीप ने रघु नामक पुत्र प्राप्त किया था।

पर्यायवाची : नन्दिनी

हिंदू धर्मग्रंथांत वर्णित एक गाय जी वशिष्ट मुनींजवळ होती.

नंदिनीची सेवा करून राजा दिलीपला रघू नावाचा पुत्र प्राप्त झाला होता.
नंदिनी

An imaginary being of myth or fable.

mythical being
६. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : पति की बहन।

उदाहरण : गीता सीता की ननद है।

पर्यायवाची : ननंद, ननद, ननदिनी, ननदी, ननन्द, नन्दिनी

नवर्‍याची बहीण.

मला एक नणंद आहे
नणंद

The sister of your spouse.

sister-in-law
७. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : एक तरह की सुगंधित वस्तु।

उदाहरण : रेणुका का उपयोग धार्मिक अनुष्ठानों में किया जाता है।

पर्यायवाची : अभीष्टा, खरनादिनी, नन्दिनी, रेणुका, रेनुका, वरा, हेमगंधिनी, हेमगन्धिनी, हेमवती

८. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : एक औषधीय वनस्पति की सुगंधित जड़।

उदाहरण : जटामासी का उपयोग विभिन्न प्रकार की औषधों के निर्माण में होता है।

पर्यायवाची : अमृतजटा, जटामाँसी, जटामासी, जटाला, जटावती, जटि, नकुली, नन्दिनी, नलद, नलदा, बालछड़, भूतजटा, मिषिका, मृगभक्षा, यवफल, वह्विनि, शिखा, शिफा, सुलोमनी, सुलोमशा

९. संज्ञा / सजीव / वनस्पति

अर्थ : एक औषधीय वनस्पति।

उदाहरण : जटामासी की सुगंधित जड़ बहुत ही गुणकारी होती है।

पर्यायवाची : अमृतजटा, आमिषी, जटामाँसी, जटामांसी, जटामासी, जटाला, जटावती, जटि, नकुली, नन्दिनी, नलद, नलदा, बालछड़, भूतकेश, भूतजटा, मिषिका, मृगभक्षा, यवफल, वह्विनि, शिखा, शिफा, सुलोमनी, सुलोमशा

हिमालयात सापडणारी,उंच,सरळ वाढणारी एक बहूवर्षायू औषधी वनस्पती.

जटामांसीची मुळे खूप फायदेशीर असतात.
जटामांसी
१०. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : एक वर्णवृत्त।

उदाहरण : नंदिनी में तेरह वर्ण होते हैं।

पर्यायवाची : नन्दिनी

(prosody) a system of versification.

poetic rhythm, prosody, rhythmic pattern

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।