पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से ज्ञान शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

ज्ञान   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान

अर्थ : वस्तुओं और विषयों की वह तथ्यपूर्ण, वास्तविक और संगत जानकारी जो अध्ययन, अनुभव, निरीक्षण, प्रयोग आदि के द्वारा मन या विवेक को होती है।

उदाहरण : उसे संस्कृत का अच्छा ज्ञान है।

पर्यायवाची : अधिगम, इंगन, इङ्गन, इल्म, केतु, जानकारी, प्रतीति, वेदित्व, वेद्यत्व

एखाद्या गोष्टीची किंवा विषयाची मिळणारी माहिती.

त्याला संस्कृतचे चांगले ज्ञान आहे.
माणसाला आपल्या भोवतालच्या परिस्थितीचे ज्ञान असले पाहिजे
ज्ञान, माहिती

The psychological result of perception and learning and reasoning.

cognition, knowledge, noesis
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : चेतन अवस्था में इंद्रियों आदि के द्वारा जीवों को होने वाली बाहरी वस्तुओं और विषयों की पूर्ण जानकारी या बोध।

उदाहरण : हर एक की बोध क्षमता अलग-अलग होती है।

पर्यायवाची : अवगति, अवगम, अवबोध, अवभास, बोध, बोधि, भान, संज्ञा, संज्ञान

वस्तु, विषय इत्यादींच्या स्वरूपाची मनाला होणारी जाणीव.

कन्याकुमारी येथे आत्मचिंतन करत असताना स्वामी विवेकानंदांना आत्मबोध झाला.
आत्मबोध, आत्मानुभूती, बोध

Clear or deep perception of a situation.

insight, penetration
३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान

अर्थ : बोध करने की वृत्ति या शक्ति जिसके द्वारा जीवों को अपनी आवश्यकताओं और स्थितियों के अनुसार अनेक प्रकार की अनुभूतियाँ होती हैं।

उदाहरण : चेतना ही जीवन का लक्षण है।
मृतक का शरीर संज्ञा शून्य होता है।

पर्यायवाची : अंगानुभूति, चेतन शक्ति, चेतन-शक्ति, चेतना, चैतन्य, संज्ञा, सुध, सुधि, होश

बोध करण्याची वृत्ती किंवा शक्ती.

चेतना हेच जीवनाचे लक्षण आहे.
चेतना

An alert cognitive state in which you are aware of yourself and your situation.

He lost consciousness.
consciousness
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान

अर्थ : सिखाये या सीखे जाने वाले हित के कथन।

उदाहरण : हमारे महाकाव्यों से हमें यह सीख मिलती है कि सदा सत्य की ही विजय होती है।

पर्यायवाची : तम्बीह, नसीहत, बात, शिक्षा, सबक, सीख

शिकवण किंवा मिळणारी गोष्ट.

आपल्या महाकाव्यांतून आपल्याला शिकवण मिळते की नेहमी सत्याचाच विजय होतो.
ज्ञान, धडा, बोध, शिकवण

The significance of a story or event.

The moral of the story is to love thy neighbor.
lesson, moral
५. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान

अर्थ : आध्यात्मिक और धार्मिक क्षेत्रों में आत्मा और परमात्मा के पारस्परिक संबंध, उनके वास्तविक स्वरूप आदि और भौतिक जगत संसार की अनित्यता, नश्वरता आदि की होनेवाली अनुभूति।

उदाहरण : स्वामी विवेकानंद को कन्याकुमारी में बोध हुआ।

पर्यायवाची : तत्व ज्ञान, तत्व-ज्ञान, तत्वज्ञान, बोध, ब्रह्म ज्ञान, ब्रह्म-ज्ञान, ब्रह्मज्ञान

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।