पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से केश शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

केश   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : सिर के बाल।

उदाहरण : काले, लम्बे बाल देखने में अच्छे लगते हैं।

पर्यायवाची : कंज, कुंतल, कुन्तल, चूल, बाल, शिरज, शिरसिज, शिरसिरुह, शिरोज, शिरोरुह, शिरोरूह, सारंग

डोक्यावर असलेले काळ्या किंवा पांढर्‍या रंगाचे तंतू.

सीतेचे केस दाट व लांब आहेत
अलक, कुंतल, केश, केस, बाल

Growth of hair covering the scalp of a human being.

head of hair, mane
२. संज्ञा / समूह

अर्थ : बालों का समूह।

उदाहरण : नाई की दुकान में जगह-जगह बाल दिखाई दे रहे थे।

पर्यायवाची : केश समूह, केशगुच्छ, बाल, बाल समूह

केसांचा समूह.

न्हाव्याच्या दुकानात जागोजागी केसांचे पुंजके दिसत होते.
केसाचा पुंजका
३. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु

अर्थ : ज्योति की वे अति सूक्ष्म रेखाएँ जो प्रवाह के रूप में सूर्य, चंद्र, दीपक आदि प्रज्वलित पदार्थों में से निकलकर फैलती हुई दिखाई देती हैं।

उदाहरण : सूरज की पहली किरण से दिन की शुरुआत होती है।

पर्यायवाची : अंशु, किरण, किरन, गभस्ति, चरण, त्विषि, द्युति, द्युत्, धाम, पौ, प्रसिति, मयूख, मरिचिका, मरीचि, रश्मि, रोचि, विभा, शिपि, ह्रद

सूर्य, चंद्र, दिवा इत्यादी तेजस्वी पदार्थापासून निघालेली प्रकाशशलाका.

रानातल्या घनदाट झाडीमुळे इथे किरणांचाही शिरकाव होत नाही
किरण, प्रकाशकिरण

A column of light (as from a beacon).

beam, beam of light, irradiation, light beam, ray, ray of light, shaft, shaft of light
४. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु

अर्थ : हमारे सौर जगत का वह सबसे बड़ा और ज्वलंत तारा जिससे सब ग्रहों को गर्मी और प्रकाश मिलता है।

उदाहरण : सूर्य सौर ऊर्जा का एक बहुत बड़ा स्रोत है।
पूर्व से सूर्य को आते देख तिमिर दुम दबाकर भागने लगा।

पर्यायवाची : अंबु तस्कर, अंबुतस्कर, अंशुमान, अंशुमाली, अग, अदित, अनड्वान्, अफताब, अफ़ताब, अब्जबाँधव, अब्जबांधव, अब्जहस्त, अयुग्मवाह, अरणि, अरणी, अरुण, अरुणसारथी, अरुन, अर्क, अवबोधक, अवि, अविनीश, आदित्य, आफताब, आफ़ताब, कालेश, खगपति, गभस्ति, गभस्तिपाणि, गभस्तिहस्त, गविष्ठ, गोकर, चक्रबंधु, चक्रबन्धु, चक्रबांधव, चक्रबान्धव, चित्रभानु, जगत्साक्षी, तपस, तपु, तमोहपह, तिग्मगर, तिमिररिपु, तिमिरहर, तिमिरारि, तीक्ष्णरश्मि, तीक्ष्णांशु, तुंगीश, त्रयीतन, त्रयीमय, दिनअर, दिनकर, दिनेश, दिवसकर, दिवसकृत, दिवसनाथ, दिवसभर्ता, दिवसेश, दिवसेश्वर, दिवस्पति, दिवाकर, दिवामणि, दिवावसु, दिव्यांशु, दीप्तकिरण, दीप्तांशु, द्युपति, द्युम्न, धरुण, ध्वांतशत्रु, ध्वांताराति, ध्वान्तशत्रु, ध्वान्ताराति, नभश्चक्षु, नभश्चर, नभस्मय, नभोमणि, निर्मुट, पद्मगर्भ, पद्मबंधु, पद्मबन्धु, पद्मिनीकांत, पद्मिनीकान्त, पद्मिनीवल्लभ, पद्मिनीश, पर्परीक, पुष्कर, प्रभाकर, भानु, भास्कर, भूताक्ष, मरीची, मार्तंड, मार्तण्ड, मिहिर, यमसू, रवि, वरेय, विश्वप्रकाशक, विश्वप्स, विहंग, विहग, वेद, वेदात्मा, शीघ्रग, सविता, सहस्रकिरण, सहस्रगु, सूरज, सूर्य, स्वप्ननंशन, हृषु

दिवसाचा प्रकाश निर्माण करणारा आणि पृथ्वीला प्रकाश व ऊब देणारा तारा.

सूर्य हा पृथ्वीवरील जीवसृष्टीचा आधार आहे.
अंशुमान, अर्क, आदित्य, गभस्ति, चंडांशु, दिनकर, दिनमणी, दिनेश, दिवाकर, प्रभाकर, भानु, भानू, भास्कर, मित्र, मिहिर, रवि, रवी, रश्मीकर, सविता, सहस्ररश्मी, सूर्य, सूर्यनारायण

The star that is the source of light and heat for the planets in the solar system.

The sun contains 99.85% of the mass in the solar system.
The Earth revolves around the Sun.
sun
५. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : हिन्दू धर्मग्रंथों में वर्णित एक देवता।

उदाहरण : वेदों में भी सूर्यदेव की पूजा का विधान है।

पर्यायवाची : अंशुमान, अंशुमाली, अधिरथी, अरविंदबंधु, अरविन्दबन्धु, अर्क, अर्जमा, अर्णव, अर्यमा, अर्य्यमा, अविनीश, अह, अहस्पति, आदित्य, आदिदेव, कालेश, कुवम, खगपति, गभस्ति, गभस्तिपाणि, गभस्तिहस्त, गविष्ठ, गोकर, चक्रबंधु, चक्रबन्धु, चक्रबांधव, चक्रबान्धव, चित्रभानु, जगत्साक्षी, ज्वालमाली, तरणि, तीक्ष्णरश्मि, तीक्ष्णांशु, तुंगीश, त्रयीतन, त्रयीमय, त्विषामीश, दनमणि, दिनकर, दिनमणि, दिवसकर, दिवसकृत, दिवसनाथ, दिवसभर्ता, दिवसमणि, दिवसेश, दिवसेश्वर, दिवस्पति, दिवामणि, दिवावसु, दिव्यांशु, दीप्तकिरण, दुड़ियंद, द्यु-पति, द्यु-मणि, द्युपति, द्युम्न, नभश्चक्षु, नभस्मय, पचत, पद्मगर्भ, प्रजादार, प्रजाध्यक्ष, भट्टारक, भानु, भास्कर, भूताक्ष, मरीची, मार्तंड, मार्तण्ड, मिहिर, यमसू, वरेय, वृषाकपि, वेदवादन, वेदात्मा, वेदोदय, वेध, वेधा, सहस्रकिरण, सहस्रगु, सावित्र, सूर्य, सूर्य देव, सूर्य देवता, सूर्यदेव, हेमकर, हेममाली

एक देवता.

वेदांमध्ये सूर्याच्या पूजेविषयी सांगितले आहे.
सूर्य, सूर्यदेव

An important god of later Hinduism. The sun god or the sun itself worshipped as the source of warmth and light.

surya
६. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : एक वैदिक देवता जो जल के अधिपति माने गये हैं।

उदाहरण : वेदों में वरुण की पूजा का विधान है।

पर्यायवाची : अंबुराज, अपांपति, अर्णवमंदिर, इरेश, कुंडली, कुण्डली, केशगर्भ, जंबूक, जल देवता, जलपति, जलाधिप, जलेश, जलेश्वर, तोयेश, दहर, दैत्यदेव, धर्मपति, नंदपाल, नदीन, नदीपति, नदीभल्लातक, नन्दपाल, पयोदेव, पाथस्पति, पाशहस्त, मकराश्व, यादःपति, यादीश, वरुण, वरुण देव, वाम, वारिनाथ, वारिलोमा, संवृत, संवृत्त, सलिलपति, सलिलराज, सलिलेश

जलाची अधिष्ठात्री वैदिक देवता.

शेतकरी पाऊस पडावा म्हणून वरुणाची पूजा करतात
वरुण

In Vedism, god of the night sky who with his thousand eyes watches over human conduct and judges good and evil and punishes evildoers. Often considered king of the Hindu gods and frequently paired with Mitra as an upholder of the world.

varuna
७. संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : वह लोक जिसमें हम प्राणी रहते हैं।

उदाहरण : संसार में जो भी पैदा हुआ है, उसे मरना है।

पर्यायवाची : अधिलोक, अमा, आलम, आवर्त, इहलोक, जग, जगत, जमाना, जहाँ, जहां, जहान, ज़माना, जीव-लोक, जीवलोक, दीनदुनिया, दुखग्राम, दुनिया, दुनियाँ, नरलोक, नृलोक, पृथिवीलोक, पृथ्वी-लोक, पृथ्वीलोक, भव, भुवन, भू-लोक, भूलोक, मनुजलोक, मनुष्यलोक, मर्त्य, मर्त्य लोक, मर्त्य-लोक, मर्त्यलोक, मृत्यु-लोक, मृत्युलोक, लोक, वर्ल्ड, विश्व, संसार, संसृति, सृष्टि

जेथे जीवमात्र राहत असलेला तो लोक.

जन्मलेल्या जीवाला एक दिवस हे जग सोडून जावे लागते.
अरत्र, इहलोक, जग, दुनिया, भूलोक, मनुष्यलोक, मर्त्यलोक, मृत्युलोक, विश्व, संसार

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।