पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से इन्द्र शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

इन्द्र   संज्ञा, पुल्लिंग, तत्सम

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / समय / अवधि

अर्थ : सूर्यास्त और सूर्योदय के बीच का समय।

उदाहरण : श्याम रात को ग्यारह बजे तक पढ़ता है।
जाड़े में रात्रिमान बड़ा होता है।

पर्यायवाची : अंधिका, अन्धिका, इंद्र, चंद्र-कांता, चंद्रकांता, चक्रभेदिनी, चन्द्र-कान्ता, चन्द्रकान्ता, छनदा, तन्यतु, तमयी, तमस्विनी, तमा, ताराभूषा, तुंगी, त्रियामा, निशा, निशाभाग, निशि, निशिता, निशीथ, निशीथिनी, निशीथ्या, निषद्वरी, निसि, यामवती, यामा, यामि, यामिका, यामिन, यामिनि, यामिनी, यामीरा, रजनी, रणि, रात, रात्रि, रात्रिमान, रैन, रैना, वासुरा, विभावरी, शताक्षी, शब, शर्वरी, श्रीसदा, सर्वरी

सूर्यास्तापासून सूर्योदयापर्यंतचा काळ."गप्पा मारण्यात रात्र केव्हा उलटून गेली ते कळलेच नाही./ 21 मार्च व 23 सप्टेंबराच्या दिवशी दिनमान आणि रात्रमान सारखे असते.".

निशा, निशी, यामा, यामिनी, रजनी, रात, रात्र, रात्रमान

The time after sunset and before sunrise while it is dark outside.

dark, night, nighttime
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : छप्पय छंद का एक प्रकार।

उदाहरण : ये छंद इंद्र के अच्छे उदाहरण हैं।

पर्यायवाची : इंद्र

छप्पय छंदचा एक प्रकार.

हे छंद इंद्रचे चांगले उदाहरण आहे.
इंद्र
३. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : व्याकरण के एक प्राचीन विद्वान।

उदाहरण : इंद्र व्याकरण के पहले आचार्य माने गये हैं।

पर्यायवाची : इंद्र

व्याकरणाचा एक प्राचीन विद्वान.

इंद्रला व्याकरणचे पहिले आचार्य मानले गेले आहे.
इंद्र
४. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : बारह आदित्यों में से एक।

उदाहरण : इंद्र का वर्णन पौराणिक कथाओं में मिलता है।

पर्यायवाची : इंद्र

बारा आदित्यांपैकी एक.

इंद्रचे वर्णन पौराणिक कथांमध्ये मिळते.
इंद्र
५. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / वृक्ष

अर्थ : एक जंगली पेड़।

उदाहरण : इस जंगल में इन्द्रजौ की अधिकता है।

पर्यायवाची : इंद्र, इंद्र-जव, इंद्र-जौ, इंद्रजव, इंद्रजौ, इंद्रफल, इंद्रयव, इन्द्र-जव, इन्द्र-जौ, इन्द्रजव, इन्द्रजौ, इन्द्रफल, इन्द्रयव, कर्ची, कुटज, कुड़ा, कुरैया, यवकलश, यवफल, वत्स, वत्सक, शक्र, शक्रपुष्प, शक्रबीज, शतक्रतुयव, शुद्धा

एक रानटी झाड.

ह्या जंगलात कुज्याची झाडे खूप आहेत.
इंद्रजव, कुडा

Tropical Asian tree with hard white wood and bark formerly used as a remedy for dysentery and diarrhea.

conessi, holarrhena antidysenterica, holarrhena pubescens, ivory tree, kurchee, kurchi
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / समय / अवधि

अर्थ : वह काल जब चंद्रमा ज्येष्ठा नक्षत्र में होता है।

उदाहरण : उसका जन्म ज्येष्ठा नक्षत्र में हुआ है।

पर्यायवाची : इंद्र, ज्येष्ठा, ज्येष्ठा नक्षत्र, पौरंदर, पौरन्दर, शक्र, शक्र-दैवत, शक्रदैवत, शाक्र

चंद्र ज्येष्ठा नक्षत्रात असतो तो काळ.

ज्येष्ठा नक्षात्राच्या शेवटच्या दोन घटका व मूळ नक्षत्राच्या पहिल्या दोन घटका अशा चार घटकांना अभुक्त मूळ असे नाव आहे
ज्येष्ठा
७. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : दस और चार के जोड़ से प्राप्त संख्या।

उदाहरण : चौदह में से चार घटाने पर दस ही बचेगा।

पर्यायवाची : 14, XIV, इंद्र, चतुर्दश, चौदह, १४

तेरा अधिक एक मिळून होणारी संख्या.

चौदामधून चार वजा केले की दहाच उरतील.
14, चौदा, १४

The cardinal number that is the sum of thirteen and one.

14, fourteen, xiv
८. संज्ञा / व्यक्तिवाचक संज्ञा
    संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : एक देवता जो स्वर्ग तथा देवताओं के अधिपति माने जाते हैं।

उदाहरण : वेदों में इंद्र की आराधना का उल्लेख है।

पर्यायवाची : अचलधृष, अदित, अनंतदृष्टि, अनन्तदृष्टि, अनेकलोचन, अप्सरेश, अमर-राज, अमरनाथ, अमरपति, अमरप्रभु, अमरराज, अमरवर, अमराधिप, अमरेश, अमरेश्वर, अरब, अर्, अर्वण, अलकेश, आदित्य, इंद, इंदर, इंदु, इंद्र, इंद्रदेव, इन्द, इन्दर, इन्दु, इन्द्रदेव, खदिर, जंभारि, तुरासाह, त्रिदशपति, त्रिदशाधिप, त्रिदशेश्वर, त्रिदिवाधीश, दानवारि, दिव-राज, दिवक्ष, दिवराज, देवराज, देवेंद्र, देवेन्द्र, देवेश, दैत्यदानवमर्दन, दैत्यारि, दौल्मि, द्युपति, पचत, पविधर, पाकशासन, पाकहंता, पाकहन्ता, पाकारि, पुरंदर, पुरन्दर, पूतक्रतु, पौलोम, बिड़ौजा, मघवान, मदनपति, महेंद्र, महेन्द्र, मेघपति, यामनेमि, युयुधान, रंभापति, रम्भापति, वज्रधर, वरेंद्र, वरेन्द्र, वलसूदन, वलहंता, वलहन्ता, वलहिष, विजयंत, विवुधेश, विश्वभुज, वृत्रनाशन, वृत्रवैरी, वृत्रहा, वृत्रारि, वृषण, वृषाकपि, वृष्णि, वेत्रहा, शंबरारि, शक्र, शचींद्र, शचीन्द्र, शम्बरारि, शाक्वर, शिखी, श्वेतवह, श्वेतवाह, सहस्रचक्षु, सहस्रनेत्र, सुरकेतु, सुरनाथ, सुरनायक, सुरनाह, सुरपति, सुरभानु, सुरेंद्र, सुरेन्द्र, सुरेश, स्वर्पति

९. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : किसी देश का प्रधान शासक और स्वामी।

उदाहरण : त्रेतायुग में श्रीराम अयोध्या के राजा थे।

पर्यायवाची : अधिप, अधिपति, अधिभू, अधीश, अर्थपति, अवनिनाथ, अवनिपाल, अवनीश, अवनीश्वर, अविष, इंद्र, ईश, ईश्वर, जनेश, दंडधार, दण्डधार, नरकंत, नरनाह, नरपति, नरपाल, नराधिप, नरिंद, नरेश, नृदेव, नृदेवता, नृप, नृपति, नृपाल, पृथिवीपति, पृथिवीपाल, पृथिवीश, पृथिवीश्वर, प्रजापति, भट्टारक, भुआल, भूप, भूपति, भूमिदेव, भूमिपति, भूमिपाल, भूमिभुज, भूमिभृत, मलिक, महिपति, महीप, महीपाल, मानवेंद्र, मानवेन्द्र, मानवेश, यलधीस, यलनाथ, रसपति, राजन्य, राजा, रावल, राष्ट्रभृत्, लोकपाल, वरेंद्र, वरेन्द्र, स्कंध, स्कन्ध

एखाद्या देशाचा वा विशिष्ट जनसमूहाचा शासक आणि स्वामी.

कोरियाचा राजा मॉसोलस याची १४० फूट उंचीची कबर हॅलिकार्नेस येथे आहे.
नरपती, नराधिप, नरेंद्र, नरेश, नृप, नृपती, नृपाल, भूप, भूपती, भूपाल, महीपाल, महीपाळ, राजा

A male sovereign. Ruler of a kingdom.

King is responsible for the welfare of the subject.
king, male monarch, raja, rajah, rex

A prince or king in India.

raja, rajah
१०. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु

अर्थ : पृथ्वी पर के जल से निकली हुई वह भाप जो घनी होकर आकाश में फैल जाती है और जिससे पानी बरसता है।

उदाहरण : आकाश में काले-काले बादल छाये हुए हैं।

पर्यायवाची : अंबर, अंबुद, अंबुधर, अंभोधर, अब्द, अब्र, अभ्र, अम्बर, अम्बुद, अम्बुधर, अम्भोधर, अर्णोद, अर्बुद, अश्म, इंद्र, उदधि, घन, चातकनंदन, चातकनन्दन, जलद, जलधर, जलमसि, जलवाह, तड़ित्पति, तड़ित्वत, तड़ित्वान्, तड़िद्गर्भ, तोक्म, तोयद, तोयधर, तोयधार, तोयमुच, दात्यूह, धाराट, धाराधर, धारावर, धूमयोनि, ध्वसनि, नदनु, नभधुज, नभध्वज, नभश्चर, नभोगज, नभोदुह, नभोद्वीप, नभोधूम, नभोध्वज, नाग, नीरद, नीलभ, पयोजन्मा, पयोद, पयोधर, पाथोद, पाथोदर, पाथोधर, बादल, भव, मतंग, मतंगज, महानाद, मेघ, मेघा, मेचक, मेह, रजलवाह, रैवत, वर्षकर, वर्षाबीज, वर्षुकांबुज, वर्षुकानंद, वर्षुकानन्द, वर्षुकाम्बुज, वलाहक, वातध्वज, वातरथ, वारिद, वारिधर, विहंग, वृष्णि, शक्रवाहन, शारद, श्वेतनील, श्वेतमाल, सत्रि, सुदाम, सुदामन, सुदामा, सेंचक, सेचक

जी दाट होऊन आकाशात पसरते व ती थंड झाली की पाऊस पडतो अशी पृथ्वीवरील पाण्याची वाफ.

आकाशात ढग भरून आले.
अंबुद, अब्द, अभ्र, घन, जलद, जलधर, ढग, पयोधर, महुडा, मेघ

A visible mass of water or ice particles suspended at a considerable altitude.

cloud
११. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : दाहिनी आँख की पुतली।

उदाहरण : मेरी दाहिनी पुतली में एक सफेद दाग़ है।

पर्यायवाची : इंद्र, दाहिनी पुतली

इन्द्र   विशेषण

१. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसके पास धन-दौलत हो या जो धन से संपन्न हो।

उदाहरण : धनी व्यक्ति का स्वभाव फलदार वृक्ष जैसे होना चाहिए।

पर्यायवाची : अमीर, अयाची, अर्द्धुक, अर्धुक, आसूदा, इंद्र, ईशान, ईस, उतंक, उतंत, उतङ्क, ऐश्वर्यवान, ऐश्वर्यवान्, ऐश्वर्यशाली, ख़ुशहाल, खुशहाल, गनी, ग़नी, जरदार, दौलतमंद, दौलतमन्द, धनत्तर, धनधान्यपूर्ण, धनवंत, धनवन्त, धनवान, धनाढ्य, धनी, पैसेदार, बहुधन, मालदार, मालामाल, रत्नधर, लक्ष्मीक, वैभवशाली, संपत्तिवान, संपन्न, समृद्ध, समृद्धशाली, समृद्धिशाली, सम्पन्न

ज्याच्या पाशी पैसाअडका आहे असा.

एका धनाढ्य व्यापार्‍याने या मंदिराचा जीर्णोद्धार केला.
तालेवार, धनवंत, धनवान, धनाढ्य, धनिक, श्रीमंत, सधन, समृद्ध

Possessing material wealth.

Her father is extremely rich.
Many fond hopes are pinned on rich uncles.
rich
२. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो किसी भी क्षेत्र का प्रमुख हो।

उदाहरण : वह इस मंडल का प्रधान कार्यकर्ता है।

पर्यायवाची : अगुआ, अग्रगण्य, अग्रणी, इंद्र, धुरंधर, धुरन्धर, धोरी, प्रधान, प्रमुख, मुखर, मुखिया, मुख्य, वरिष्ठ, वरेण्य, शीर्ष, श्रेष्ठ, सदर

एखाद्या क्षेत्रात वा विषयात लोकांचे नेतृत्व करणारा.

सार्वजनिक उत्सवासाठी गावातील पुढारी मंडळी व तरुण मुलं खूप खटपट करतात.
पुढारी

Ranking above all others.

Was first in her class.
The foremost figure among marine artists.
The top graduate.
first, foremost, world-class

चौपाल

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।